“320 otobüs kaptanı mezun ettik, mezunlarımız yüksek maaşla iş buluyor”

“320 otobüs kaptanı mezun ettik, mezunlarımız yüksek maaşla iş buluyor”

Türkiye’deki 2 bin 500’ün üstünde otobüs kaptanlığı bölümünden mezun “üniversiteli kaptan” bulunuyor. Türkiye’de ilk defa üniversiteli otobüs kaptanı yetiştiren Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı MYO Otobüs Kaptanlığı Bölümü, bu yıl 7. dönem mezunlarını verecek. Bu zamana kadar 320 mezun verdiklerini söyleyen Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı MYO Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk, önümüzdeki yıl ikinci öğretim programımızın açılmasıyla yıllık 100 öğrenci sayısına ulaşacaklarını söyledi. Yrd. D

ÖZEL RÖPORTAJ - Türkiye otobüs sektörününü en bilinen akademisyenlerden biri olan Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk, 10 yıldır Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı MYO Müdürü olarak görev yapıyor. Sultandağı MYO bünyesindeki ‘Otobüs Kaptanlığı Bölümü’ Türkiye’de üniversite bünyesinde otobüs kaptanı yetiştirmeye başlayan ilk bölüm olma özelliğini taşıyor ve bu yıl 7. mezunlarını verecek. Yani üniversite bünyesinde bir otobüs kaptanı nasıl yetiştirilir bunu en iyi bilen isimlerin başında yer alıyor Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk.

Aynı zamanda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Karayolu Yolcu Taşımacılığı Meclisi’nede de 2011 yılından bu yana Akademik Danışman olarak görev yapıyor. Kalkınma Bakanlığı’nın 10.Kalkınma Planı Hazırlık Grubu’nda 2012 yılında Karayolu ve Trafik Güvenliği Alt Komisyon Raportörü olarak da çalışan Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk, özellikle de Türkiye’de eğitimli şoför yani kaptan yetiştirilmesi ile ilgili birçok önemli projede görev aldı ve almaya devam ediyor. Ekrem Özcan ile birlikte kuruculuğunu yaptığı Kaptanlar Kulübü, kaptanlara yönelik düzenlediği ödül törenleriyle sektörde kendisinden sıkça söz ettiriyor.

www.yesillojistikciler.com olarak otobüs sektörünü çok iyi bilen ve çok yakından takip eden Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk’a Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Otobüs Kaptanlığı Bölümü’ndeki çalışmalar ve Türkiye otobüs sektörüyle ilgili sorular yönelttik.  İşte Yrd. Doç. Dr. Kemal Karayormuk’un sorularımıza verdiği cevaplar…

"SULTANDAĞI MESLEK YÜKSEK OKULU OTOBÜS KAPTANLIĞI BÖLÜMÜ BU YIL 7. DÖNEM MEZUNLARINI VERECEK"

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Otobüs Kaptanlığı Bölümü’nden biraz bahseder misiniz? Kaç yıldır üniversiteli otobüs kaptanı yetiştiriyorsunuz?

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Otobüs Kaptanlığı Bölümü 2008 yılında kuruluş çalışmalarına başlamış ve 2010 eğitim öğretim yılında ilk öğrencilerini alarak hizmete girdi. Bu yıl 16 Mayıs 2017 tarihinde yapılacak tören ile 7. dönem mezunlarını verecek. Otobüs Kaptanlığı Bölümü’nün temel kurgusu bir üniversite-sanayi işbirliği projesi olması. Burada temel hedef sektörün ve üniversitenin yüksek düzeyli işbirliği içinde mesleki eğitimin niteliğini artırabilecek istişare mekanizması kurulabilmesidir. İlk kuruluş çalışmasına başlandığı gün sektör ile iç içe bir okul olma hedefi belirlendi ve bu gerçekleştirildi. Mezun öğrencilerin karayolu yolcu taşımacılığı sektöründe ihtiyaç duyulan nitelikli otobüs kaptanı ihtiyacını gidermeleri temel amaç olarak belirlendi.  

“TÜRKİYE’DE BİR İLKİ GERÇEKLEŞLEŞTİRECEĞİZ”        

Bu yıl 7.dönem mezunlarımızı vereceğiz. Bölümümüz 6 öğretim üyesi ile eğitim öğretim faaliyetlerine devam ediyor. Bir atölyemiz ve 2015 model bir eğitim aracımız bulunuyor. Bölümümüz bu yıl ikinci öğretim programını açarak Türkiye’de bir ilki gerçekleştirecek. Altyapı konusundaki çalışmalarımız devam ediyor. Yakında altyapı konusunda da Türkiye’de bir ilki gerçekleştireceğiz. Bu projemiz için biraz daha vakte ve çabaya ihtiyacımız var. Yakın bir zamanda bunu sektörle paylaşacağımız bilgisini verebilirim.

“MEZUNLARIMIZ DHMİ’İ DE YÜKSEK MAAŞLAA APRON ŞOFÖRÜ OLARAK İŞ BULABİLİYOR”

Bu zamana kadar kaç kaptan mezun ettiniz? Yılda kaç öğrenci bölüme giriş yapıyor? Bu bölümden mezun olanlar kolayca iş bulabiliyor mu?

7. dönem mezunlarımız ile bugüne kadar 320 mezun verdik, mezun sayımız önümüzdeki yıl ikinci öğretim programımızın açılmasıyla yıllık 100 öğrenci sayısına ulaşacak. Mezunlarımız KPSS puanı ile devlet kurumlarında devlet memuru olarak istihdam ediliyor. Özelikle Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde “apron şoförü” olarak yüksek maaşlarla iş bulabiliyor. Mezunlarımız ayrıca Sağlık Bakanlığında ambulans şoförü, diğer devlet kurumlarında da makam şoförü olarak istihdam ediliyor. Mezunlarımızın yüzde 70’i devlet kurumlarında yüzde 20’si belediyelerde ve kent içi ulaşımda geriye kalan kısmı ise şehirlerarası ulaşımda istihdam ediliyor. Mezunlarımızın temel iki hedefinde birinci önceliği devlet kurumları, ikinci önceliği belediyeler geliyor. Diğer ulaşım modları ise baba mesleği olması, geçmiş deneyimler gibi faktörler nedeniyle tercih ediliyor.

Otobüs Kaptanlığı Bölümü mezunlarının yaşadığı sorunlar var mı? Varsa bu sorunlar nelerdir? Sorunların çözülmesi için neler yapılmalı?

Mezunların sorunu değil ama öncelikli talebi devlet kurumlarının şoför alımlarında daha çok kontenjanın kendilerine ayrılması. Bana göre sorun tüm okullar için altyapı ve mezunlara ayrıcalık verecek kanuni düzenlemelerin artırılmasıdır. Örneğin İETT kurumu bizim okul mezunlarına kaptan şoför alımlarında pozitif ayrımcılık uygulanıyor.

OTOBÜS KAPTANLIĞI BÖLÜMLERİ 2 BİN 500’ÜN ÜSTÜNDE MEZUN VERDİ

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Otobüs Kaptanlığı Bölümü dışında Türkiye’de benzer kaç Otobüs Kaptanlığı Bölümü var? Türkiye’de otobüs kaptanlığı okumuş üniversiteli mezunu sayısı nedir?

Afyon Kocatepe Üniversitesi Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Otobüs Kaptanlığı Bölümü dışında Kütahya, Amasya, Sinop, Yozgat ve Karabük üniversitelerinde bulunuyor. Toplam mezun sayısının 2.500’ün üzerinde olduğunu düşünüyorum. Amasya, Sinop ve Karabük okulları bu yıl mezun vermeye başlayacaklar. Bu sayının bu yıldan itibaren nicelik olarak daha fazla mezun vereceği görülüyor.

“3 BİN 500 CİVARINDA BELEDİYE VE ÖZEL SEKTÖR OTOBÜS KAPTANINI EĞİTTİK”

Üniversite eğitimi almış otobüs kaptanı ile alaylı otobüs kaptanı arasındaki farklar nelerdir? Firmalar neden üniversite eğitimi almış otobüs kaptanını tercih etsinler?

Eğitimli ve alaylı arasındaki fark sorunun kendi içinde gizli. Devlet kurumlarının “Otobüs Kaptanlığı” mezunlarını tercih etmelerinin temel nedenlerine bakmak yeterli olacaktır. Devlet kurumları bizim mezunları tercih ederek hem can hem de mal kayıplarının önüne geçmeyi hedeflemişlerdir. Öğrencilerimiz hem temel bilimler eğitimi almakta araç teknolojileri ile ilgili bilgileri teorik ve uygulamalı olarak görmektedirler. Bunun yanında davranış bilimleri, yabancı dil, sürüş psikolojisi gibi dersler alıyorlar. Firmalarımız ve belediyelerimiz üniversite eğitimi almış mezunları yukarıdaki gerekçeler nedeniyle tercih edeceklerdir. Bazı firmalar ve belediyeler var olan otobüs kaptanlarını bizim okullarımızdan aldıkları meslek içi eğitim programları ile eğitme yoluna gitmeleri bizim doğru yolda olduğumuzu da gösteriyor. Sektörde sadece bizim okulumuz 3 bin 500 civarında belediye ve özel sektör firmalarının otobüs kaptanlarını eğitti.

“EVİNDE DİNLENMİŞ BİR ŞOFÖR HERKES İÇİN ÇOK İYİDİR”

Türkiye’de otobüs kaptanlarının en önemli sorunları nelerdir? Bu sorunların çözülmesi için neler yapılmalı?

En büyük sorun çalışma koşullarıdır, uyku düzenlerinin bozukluğu birçok hastalığı ve sektörde devamlılığı sekteye uğratıyor. Ücret konusunda yaşanan sorunlar ise çalışma şartlarının zorluğunun karşılığının alınamadığı düşünülüyor. Bu konuda rota optimizasyonun şoförün evinde dinlenebileceği bir modelle aşılabileceğini düşünüyorum. Evinde dinlenmiş bir şoför herkes için çok iyidir. Bunun dışında yıpranma konusunda sektöre sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları bulunuyor. Kamu yöneticilerimizin bu konuda destek olmaları bekleniyor.

SEKTÖRÜN ÖNCELİKLİ ÇÖZÜLMESİ GEREKEN 5 TEMEL SORUNU

Geçtiğimiz aylarda Türkiye’deki otobüs sektörü 38 tane talep açıkladı. Bu taleplerden en önemli ve en acil çözülmesi gereken 5 tanesi nedir?

Sektörel sorunlar yeni bir yönetmelik çalışması ile düzenlenmeye çalışılmaktadır. Dünya çok dinamik hale gelmektedir. Ulaşım konusunda da aynı dinamizm yaşanmaktadır. Acil çözülmesi gereken talepler değil ancak yeni yönetmelik çalışması ile öne çıkan konulara baktığımızda;

1.olarak  yeni yönetmelik şirketlerimiz dijital olmaya ve kayıt altına girmeleri gerekmektedir. Bu konuda sektör devletin çok gerisinde bir profil çizmektedir. Başbakanımız Sayın Binali Yıldırım 9 Şubat 2016 tarihinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı olarak İstanbul Ticaret Odasında TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi olarak davetlimiz olduğu toplantımızda para kazanamıyoruz diyen sektör mensuplarına dijitalleşmeyi ve interneti kullanmayı önermişti. Yeni yönetmelik yerli girişimciyi ve otobüsçüyü korumaktadır. Sektör olarak Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün yeni yönetmelik çalışmasına sahip çıkmamız gerektiğini düşünüyorum.

2. olarak belge sayılarının artık kontrolden çıkması sektörde kargaşaya neden olmaktadır. Belge sayısının azaltılması gerekmektedir, hem kamu otoritesinde hem de sektörde bu konuda ortak bir irade vardır, belge sayılarının azaltılmasının taşımacılık türleri arasındaki geçişleri kolaylaştırması ise çözülmesi gereken bir ayrıntıdır.

3.olarak otogarlarla ilgili yaşana yapım ve işletme sorunlarına daha kalıcı çözümler üretilmesidir.

4.olarak ise entegre ulaşım konusunda daha güçlü regülasyonların devreye sokulması gerekmektedir. Sektör havayolu ve demiryolu ile entegrasyon konusunda sınırların netleştirilmesini beklemektedir.

5.olarak mevcut araç parkının (2.el otobüsler) eritilmesi konusunda birden fazla bakanlığın işbirliği içinde olması gerekmektedir.

KURUMSALLAŞMA

Türkiye’deki otobüs firmalarının eksikleri nelerdir? Bu eksiklerini gidermek için neler yapmaları gerekiyor?

Kurumsallaşma büyülü bir kelime olarak herkesin dilinde en büyük sorun bu firmalar kurumsallaşıp bilanço esası ile yönetilmeye geçilmezse gelecek günler zor geçecektir. Zihniyet değişikliği gerekmektedir.

“MUTLU ÇALIŞAN, MUTLU MÜŞTERİ SEKTÖRDE TEMEL MOTİVASYON OLMALIDIR”

Sizce otobüs sektörünün imaj problemi var mı? Varsa bu imajın giderilmesi için neler yapılmalı?

Sektörel bir imaj problemi olduğunu düşünmüyorum sektörde çok iyi, güçlü ulusal ve yerel markalar olarak ulusal markalardan daha güçlü olan markalar var, bu sektör insanların hizmeti uzun kullanımlarını gerektiren bir sektör, iyi ve güçlü markalar ne yapıyorsa imaj problemi hissedenler varsa onların yaptıklarını yapmaları yeter. Mutlu çalışan, mutlu müşteri sektörde temel motivasyon olmalıdır.

“BİR OTOBÜS FİRMASI BİR HAVAYOLU FİRMASI GİBİ YÖNETİLMELİDİR”

Türkiye’de bir yandan hemen hemen her şehre uçan uçaklar, öte yandan yüksek hızlı demiryolu hatlarının genişletilmesi… Tüm bunlar Türkiye otobüs sektörünü zor duruma sokuyor mu? Tüm bu sürece ayak uydurabilmek için otobüs sektörünün nasıl bir yöntem içine girmesi gerekiyor?

Bir otobüs firması bir havayolu firması gibi yönetilmelidir. Siz yönetemezseniz yönetenler gelir ve sizin elinizden işinizi alır. Türkiye’de otobüs firmaları kendilerini orta ve kısa mesafelerde taşımacılık yapma konusunda kurgulamaları gerekmektedir.

Son olarak sektörle ilgili neler söylemek istersiniz?

Otobüs firmaları otobüs kaptanını, kabin personelini ve yer hizmetleri görevlilerini rakipleri olarak gördükleri diğer ulaşım modları düzeyinde maddi ve manevi olarak tatmin ettiklerinde sorunların yüzde 80 giderilmiş olacaktır. Zor olan yapmak değildir, zor olan teşhis koymaktır. 

Etiketler :