ÖZEL RÖPORTAJ - www.yesillojistikciler.com olarak Karsan Ticari İşler Genel Müdür Yardımcısı Muzaffer Arpacıoğlu ile bir araya geldik. Muzaffer Arpacıoğlu’na Karsan’ın hedefleri, ihracat planı, elektrikli otobüs ve minibüs çalışmaları, döviz kurunun sektöre etkisi, ABD’de araç üretim projesi ve benzeri birçok konuda sorular yönelttik. İşte Muzaffer Arpacıoğlu’nun sorularımıza verdiği cevaplar…

Karsan açsından 2018’in ilk 3 ayı nasıl geçti?

Yılın ilk üç ayı beklediğimiz gibi gitti. Hedeflerimiz doğrultusunda bir ilerleme kaydettik. Yurtdışındaki otobüs siparişleri bütçelerimizin biraz üzerinde gerçekleşti. Dolayısıyla üretim anlamında yoğun bir dönem yaşıyoruz. İlk 6 aylık üretim planımız şu an doldu. İkinci altı ay içinde siparişler toplamaya çalışıyoruz.

Yurtdışı otobüs siparişleri iyi dediniz. Türkiye içi siparişler nasıl?

İç piyasa yedek parça anlamında tatlı değil, biraz durgun gidiyor. Ama ona uygun projeksiyon yapmıştık. O projeksiyon çerçevesi içinde satışlarımız devam ediyor.

DÖVİZ KURUNDAKİ BELİRSİZLİĞİN ETKİSİ

İç piyasa neden tatsız?

Burada en önemli etkeni döviz kurundaki belirsizlik oluşturuyor. Öte yandan bölgemizdeki politik ve ekonomik gelişmeler de önemli etkenler arasında yer alıyor.

Kurdaki belirsizlik siz üreticileri ve nihai tüketiciyi nasıl etkiliyor?

Dövizdeki oynaklık nihai tüketicilere fiyat artışı olarak yansıdığı için taleplerini biraz öteliyorlar. Döviz kurundaki bu oynaklık en fazla iç piyasayı etkiliyor. İhracatta karlılık anlamında daha avantajlı hale geliyoruz ama ithal girdi oranları da yüksek olduğu için bire bir karlılık anlamında bize yansımıyor. Tüm bunlara rağmen geçen yılın aynı dönemine göre piyasa daha iyi konumda.

Örneğin geçen yıl ne kadar Jest minibüs satmıştınız, bu yıl ne kadar sattınız?

Geçen yıl biz Jest +’nın lansmanını yapmıştık. Geçen yıl ilk üç ayda 50 adet Jest satmıştık. Bu yıl ise aynı dönemde 200 adet Jest + satışı gerçekleştirdik.

ELEKTRİKLİ JEST AVRUPA’YI TURLUYOR

Jest’in elektriklisi ile ilgili son durum nedir?

Jest’in elektriklisi şu an yurtdışında test ediliyor. Araç şu an Portekiz’de. Oradan Fransa’ya geçecek. Romanya’dan talepler var. İtalya’da da test edilecek. İki aracımız şu an yurtdışında dolaşıyor. Bu aracın satışına da Haziran ayı sonunda başlıyoruz. Jest elektrikliyi öncelikle yurtdışında satacağız. Elektrikli de ilk alım maliyeti çok yüksek olduğu için Türkiye için bir başka projemiz var. Bu projemiz bittiği zaman Türkiye pazarına da elektrikli minibüs satışı yapacağız.

Elektrikli Jest’in menzili ne kadar?

Jest’in iki tane elektrikli modeli var. Birincisi tek pil ile 85-100 kilometre yapıyor. Bir de çift pilli modelimiz var. O da 185 kilometre menzile sahip. Bu araçlarda 1.2 saatte de şarj olan da var 8 saatte olan da var. Türk pazarında daha kısa hatlarda daha verimli olunabilir. Elektriklideki ilk hedefimiz belediyelere satış yapmak. Özellikle araç alımında çevresel faktörlere önem veren sıfır emisyon aranan belediyelere satış gerçekleştirmek istiyoruz.

Minibüs hatlarında ne zaman elektrikli Jest satışı gerçekleştirmeyi düşünüyorsunuz?

Elektrikli Jest’in minibüs hatlarında satışı ancak üçüncü fazda gerçekleştirilebilir. Elektrikli Jest daha çok şehirlerin eski yerleşim yerlerinde tercih edilecektir. Çünkü eski şehrin olduğu dar sokakların çok olduğu yerlerde elektrikli Jest hem sıfır emisyonlu olmasının avantajı ve manevra kabiliyeti ile tercih edilecektir. Örneğin İstanbul Suriçi’nde çokça tercih edilecektir diye düşünüyorum.

“ELEKTRİKLİ ARACIN TEŞVİK EDİLMESİ GEREKİYOR”

Biraz da elektrikli otobüs ile ilgili çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Karsan olarak elektrikli otobüs ile ilgili Bozankaya ile bir çalışmamız var. Bilindiği gibi Karsan hem kendi markası ile üretim yapıyor hem de entegre servisler geliştirerek fason üretim yapıyor. Fason üretim ile Bozankaya firması ile elektrikli otobüs üretimi yapıyoruz. Kendi markamıza da Jest’in elektriklisini yapıyoruz. Bozankaya elektrikli otobüsün üretimi devam ediyor. Şu an Elazığ’ın elektrikli araçları hatta yani üretimi devam ediyor.

Atak’ın elektriklisini üretmek ile ilgili çalışmanız da var sanıyorum…

Karsan, elektrikli otobüs üretecek altyapıya ve yetkinliğe sahip. Ancak elektrikli otobüs ile ilgili bir pazarın olması gerekiyor. Şu an Bozankaya’ya elektrikli otobüs üretiyoruz. Kendimiz için de Jest’i üretiyoruz. İleride de Atak’ın elektriklisini üreteceğiz. Gelecek yıla yetişebilir.

Elektrikli araçların geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Elektrikli araçların üretiminin teşvik edilmesi gerekiyor. Çünkü kaçınılmaz bir şekilde sektör elektrikliye gidiyor ve gidecek. Avrupa’da 2020 yılından itibaren bazı şehirlere konvansiyonel araçlar giremeyecek. Avrupa bunun çalışmalarına başladı. Elektrikli araç bir trend olarak başladı ama bütün pazar o tarafa doğru gidiyor. Ama bugünden yarına tüm araçların elektrikli olması mümkün değil. Dizel satışları uzun yıllar devam edecektir. Yine satışların yüzde 80’i dizel olacaktır. Yüzde 20’ler elektrikli olacaktır.

“USPS İÇİN ABD’DE ÜRETİM YAPACAĞIZ”

ABD’de USPS’ye araç üretme projeniz hangi aşamada?

Şu an ABD’de 6 tane aracımız test ediliyor. İlerleyen dönemlerde bu araçların otonoma dönüşümü ile ilgili de proje var. Ama bugünün projesi değil. Üçüncü dördüncü fazın projesi. Şu an elektriklinin oturtulması gerekiyor. ABD’de posta idaresi USPS’in kullandığı araçlar kendine özgü araçlar. Bu araçlarda şoför kolay bir şekilde aracındaki postaları dağıtımını yapabiliyor. Bizim bildiğimiz posta araçlarına benzemiyor. Oradaki posta idaresinin de kendisine ait 180 bin aracı var. Bu araçları 10 yıl içinde değiştirmeyi planlıyorlar. Bunun için bir ihale açtılar. 5 firma kaldı. Bunlardan biri de Karsan. Bununla ilgili prototip aracımızı gönderdik, şimdi orada test ediliyor. 6-7 aylık bir test süreci var. Ondan sonra bu ihalenin şartnamesinin diğer fazlarına geçilecek. Burada biz Morgan Olson ile üretim ile ilgili bir işbirliği yaptık.

Trump kanunları gereği aracın bir kısmının ABD’de yapılması gerekiyor. Bu nedenle Karsan, ticari taşımacılık alanında ABD’nin sektör lideri olan Morgan Olson ile olan işbirliğini bir adım daha ileri taşıdık. Morgan Olson ile yaptığımız anlaşma kapsamında Karsan’ın Kuzey Amerika pazarına özel olarak tasarladığı araçların montaj, üretim, satış ve satış sonrası hizmet faaliyetlerini ABD’deki tesislerde gerçekleştireceğiz. Yani üretim kısmen burada kısmen orada yapılacak. Üretim fazı ikiye bölünmüş olacak.

“ALÇAK TABANLI FABRİKA ÇIKIŞLI ARAÇ ÜRETEN TEK MARKAYIZ”

Sizin araçlarınızı diğer araçlardan ayıran en temel özellik nedir?

Bizim yaptığımız tüm araçlar engellilerin, yaşlıların ve kilolu yolcuların kolayca binebileceği araçlardan oluşuyor. Yani Türkiye’de standartlara uygun alçak tabanlı fabrika çıkışlı araç üreten tek marka biziz. Minibüs anlamında söylüyorum. Alçak tabanlı minibüslerin kullanılması ile ilgili yasa var ama uygulanması gerekiyor.

Karsan birçok markaya üretim yapıyor. Bu markaları sayabilir misiniz?

Bozankaya için elektrikli otobüs üretiyoruz. İtalyan BredaMenarinibus için 10, 12 ve 18 metrelik otobüsler üretiyoruz ve yurtdışına satışını yapıyoruz. Bunların dışında kendi ürünlerimiz Jest, Atak ve Star markalarımız var. Hyundai markası ile stratejik işbirliğimiz var. Hyundai için H350 minibüs üretiyoruz. Hyundai ile belki ileride farklı modeller üretiriz.

“8 METRE OTOBÜS PAZARI GELİŞİYOR”

Otobüs pazarında ne kadar bir paya sahipsiniz?

Toplu taşımada 8 metre olan ilk otobüs Atak. 8-9 metre otobüslerin tüm toplu taşımadaki payı yüzde 15’ti yüzde 30’lara çıktı. Gelecekte 8-9 metre otobüslerin toplu taşımadaki payı yüzde 50’ye çıkacaktır. 8-9 metredeki bu trend nedeniyle bu segmente birkaç marka daha araç yapmaya başladı. 8-9 metre otobüs pazarı çok gelişiyor ve bizim bu segmentteki pazar payımız yüzde 40.

“FABRİKA ÇIKIŞI MİNİBÜS ÜRETEN BİR TEK MARKA BİZİZ”

Fabrika çıkışı minibüs üreten sizden başka marka var mı? Minibüs pazarındaki payınız nedir?

Fabrika çıkışı minibüs üreten bir tek marka biziz. Ama dışarıda devşirme minibüs yapılıyor. Minibüste bizim Jest ile yüzde 33 pazar payımız var.

“GEÇEN YIL 3 BİNE YAKIN ARAÇ İHRAÇ ETTİK”

Biraz da satış adetlerinizden bahseder misiniz? Geçen yıl hangi markadan ne kadar araç satışı gerçekleştirdiniz?

Geçen yıl 3 bin adede yakın ihracat yaptık. Burada en büyük pay Hyundai marka minibüslere ait. 160 civarında BredaMenarinibus marka otobüs ihraç ettik. Türkiye’de 1200 adet Jest satışı gerçekleştirdik. 60-70 civarında da yurtdışına Jest minibüs sattık. Atak’tan da 200 tane yurtiçine, 70 tane de yurtdışına sattık. Bir de Star modelimiz var. Ondan da 30 tane satışımız var.

2.5 AYDA 200 ADET JEST SATTIK

Bu yılın ilk 3 ayında ne kadar araç sattınız ve yıl sonunda hedeflediğiniz satış adetleri nedir?

Biraz önce de belirttiğim gibi bu yılın ilk iki buçuk ay içinde 200 civarında Jest satışımız var. Geçen yıl en büyük ilerlemeyi ihracatta gerçekleştirdik. Toplam satışlarda yüzde 45 olan ihracatın payını bu yıl yüzde 65’lere çıkartmayı hedefliyoruz. En büyük atılım orada olacak. Türkiye’deki hedeflerimiz yine aynı olacak. 1200 civarında Jest satmayı, 250-300 adet civarında da Atak satmayı planlıyoruz. Star çok spesifik bir araç. Amacımız Star’dan yurtdışına daha çok satmak.

“BİZİM ASIL HEDEFİMİZ BATI AVRUPA”

İhracatta hedef pazarlarınız hangi ülkeler?

Komşu ülkelere daha çok ihracat yapıyoruz. Romanya bizim için önemli bir pazar. Orada ciddi anlamda Jest ve Atak otobüslerimiz var. Bulgaristan pazarı da odaklandığımız pazarlar arasında yer alıyor. Bizim asıl hedefimiz Batı Avrupa. İtalya’da yeni distribütörlük verdik. Fransa’da gelişmeyi öngörüyoruz. Çünkü Batı Avrupa pazarı karlı.

Karsan’ın ana hedefi yurtdışı pazarlarda gelişmek. Geçen yıl biz 11 tane distribütörlük belirledik. Bu yılki hedef 20 adede çıkmak. Burada kendi araçlarımızı tanıtmak ve satmak. Yurtdışında bizimki gibi hatlı minibüs yok. Karsan’ın amacı hatlı minibüse benzer toplu taşımayı Avrupa’ya götürmek. Bir diğer hedefimiz ise verimliliği ile ön plana çıkan Atak’ın yurtdışındaki satışlarını artırmak. Ana hedefimiz yurtdışı pazarlar. Ürünlerimiz de bu pazarlara uygun.

JEST’IN OTOMATİK VİTESLİSİ GELİYOR

Bu yıl yeni araç tanıtımınız olacak mı?

Bu yıl Jest’in Euro 6 motorlu otomatik vitesini tanıtıp satışa sunacağız.