Geçtiğimiz günlerde TÜSİAD’ın GittiGidiyor ve The Boston Consulting Group (BCG) desteği hazırladığı “Dijitalleşen Dünyada Ekonominin İtici Gücü: e- Ticaret” raporu yayınlandı. Raporda Türkiye’nin e-ticaretteki güçlü potansiyelinin atılacak adımlarla hızlı büyümeye dönüştürülmesi gerektiğinin altı çiziliyor. Ayrıca raporda; e-ticaretin önündeki gelişim fırsatlarına ve bu fırsatların değerlendirilmesi için atılması gereken adımlara da dikkat çekiliyor. Biz de www.yesillojistikciler.com olarak raporda e-ticaret ile lojistik sektörünün ilişkisinin nasıl ortaya konduğu ve Türkiye’de e-ticaretin gelişmesinde lojistiğin alacağı rolün ne olması gerektiğinin nasıl ortaya konduğunu inceledik. TÜSİAD’ın “Dijitalleşen Dünyada Ekonominin İtici Gücü: e- Ticaret” raporunda e-ticaret ve lojistik ilişkisi ile ilgili öne çıkan notlar…

DÜNYA’DA E-TİCARETİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ

Global perakende e-ticaret hacmi 2016 itibarıyla 1.6 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır. 2011 yılında gelişmekte olan ülkeler hacmin yüzde 32'sini oluştururken, bugün bu oran yüzde 59 seviyesine gelmiştir. 2020 yılında ise toplam hacmin yüzde 64'ünün gelişmekte olan ülkeler tarafından oluşturulması beklenmektedir. Bu değişimde, artık dünyanın en büyük e-ticaret pazarına sahip olan Çin'in etkisi büyüktür.

2011 yılında dünyada, toplam perakende içerisindeki payı yüzde 3.6 olan e-ticaretin 2016'daki payı yüzde 8.5'e yükselmiştir. 2021 yılında bu oranın yüzde 13 seviyesine ulaşması beklenmektedir.

TÜRKİYE'DE E-TİCARET

46 milyon internet kullanıcısı ve yüzde 58 internet penetrasyonu ile Türkiye dünyadaki önemli oyuncular arasındadır.

2013-2016 yılları arasında ortalama yüzde 34 büyüyen perakende e-ticaret hacmi, 2016 yılı itibarıyla TÜBİSAD ve ETİD'in hazırladığı çalışmaya göre 17.5 milyar TL'lik bir hacme ulaşmıştır.

Yakalanan ivmeye rağmen, e-ticaretin toplam perakendeden aldığı pay 2016 itibarıyla yüzde 3.5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya ortalaması olan yüzde 8.5 ile kıyaslandığında Türkiye için hala kat edilmesi gereken bir yol bulunmaktadır.

2016 yılında yüzde 65'e ulaşan akıllı telefon penetrasyonu ile Türkiye, yüzde 60 olan dünya ortalamasının üzerindedir. Akıllı telefon penetrasyonun hızla artığı Türkiye'de mobilin e- ticaret içerisindeki payı henüz yüzde 19 seviyesindedir. Dünya ortalamasının yüzde 44 olduğu dikkate alındığında, dünya ortalamasının üzerinde akıllı telefon penetrasyonuna sahip olan ülkemizde ciddi bir potansiyel bulunmaktadır.

LOJİSTİK VE E-TİCARET İLİŞKİSİNİN ÖNEMİNİ ORTAYA KOYAN RAPORDAKİ NOTLAR

•E-ticaret sektörünün gelişimi için internet, lojistik ve ödeme altyapılarının gelişmiş olması çok önemlidir.

• Lojistik tarafta, e-ticaret değişken talep, binlerce farklı noktaya ve kısa sürelerde teslimat gibi gereksinimleri nedeniyle klasik perakendeden farklı lojistik yetkinlikler gerektirmektedir. Klasik perakendecilerin e-ticarete geçişlerinde; talep planlama, stoklama, tedarik, dağıtım, ürün takip vb. süreçlerde gerekli yetkinlikleri anlayıp uygulayabilmeleri çok önemlidir. Teslimat ise tüketicilerin son derece önem verdiği ve satın alma kararlarını etkileyen bir süreçtir. Ücretsiz teslimat, aynı gün teslimat, tüketicilerin kargolarının durumlarını eş zamanlı takip edebilmeleri gibi önemli trendler izlenirken, müşterilere ürünlerinin eksiksiz ve hasarsız ulaştırılması da gerekmektedir.

•Lojistik maliyetler, ürünlerin tüketicinin bilmediği bir pazardan gelmesi, gümrük vergileri, ulaşım süresi gibi konular dünyada sınır ötesi ticaretin önünde duran bariyerlerdir.

•Türkiye'de ise bunlara ilave olarak, gümrük ve iade süreçlerinde yaşanan zorluklar, yüksek lojistik maliyetler gibi konulara çözümler bulunması gerekmektedir.

•Lojistik, Bilgi İşlem Teknolojileri gibi etkileşimde bulunduğu ve hizmet aldığı sektörleri geliştirir.

• Büyük pazar yerleri yurtdışında daha fazla sayıda müşteriye ulaşmak için lojistik süreçlerini oldukça kolaylaştırmaya başlamıştır. Örneğin, farklı bir ülkedeki bir alıcı, web sitesi üzerinden bir ürünü almak istediğinde, ürün fiyatından satıcının ülkesinde uygulanan vergiler düşülüp, alıcının ülkesinin gümrüğünde ürün için alınması tahmin edilen gümrük bedeli vergisi ürün fiyatına eklenmektedir. Tüm gümrük işlemlerini müşteri adına halleden pazar yerleri bu sayede, ürünleri artık çok kısa sürelerde farklı ülkelerdeki alıcılarına ulaştırabilmektedir. Bu süreçle Türkiye'ye de gönderimler başlamıştır.

•Müşteriye sunulan değer önerisini artırmak için sektördeki oyuncular, müşterilerine aynı gün teslimat teklifini sunmaya başlamışlardır. Örneğin, Amazon, Prime üyesi müşterilerinin 35 dolar ve üzeri alışverişlerini aynı gün teslim etmeye başlamıştır. Bunu bir adım öteye taşıyan firma, yakın zamanda, Prime Air adını verdiği uygulamasıyla drone'lar aracılığı ile müşterilerine ürünlerini 30 dakika içerisinde teslim etmeye başlayacağını da açıklamıştır. ebay de San Francisco'daki müşterileri için gıda ürünlerinin aynı gün teslimatına başlamıştır. Öte yandan online oyuncular, lojistik firmalarına ilave olarak UBER ve Lyft gibi firmaları da teslimat süreçlerinde kullanmaya başlamışlardır. Müşterilerin ürünlerini diledikleri yerden alabilmeleri için ortaya çıkan teslimat noktalarının sayısı da her geçen gün artmaktadır. Türkiye'de de firmalar bu trendleri uygulamaya başlamışlardır. Kapgel, Kuryem, Ulak gibi firmalar e-ticaret siteleri ile anlaşmalar yaparak, müşterilerin ürünlerini aynı gün kendilerine ulaştırmaya başlamıştır. Getir örneğinde olduğu gibi bazıları kendi stoklarını da tutmaya başlamışlardır. Son dönemde faaliyetine başlayan Bukoli firması ise İstanbul'da oluşturduğu çok sayıda teslimat noktası ile tüketicilerin anlaşmalı e-ticaret sitelerinden yaptıkları alışverişlerini bu noktalardan teslim alabilmesini sağlamaktadır.

• İnternet kullanmasına rağmen online alışveriş yapmayan ya da çok sınırlı yapan kitle için; tüm paydaşların (kamu, sektör oyuncuları, bankalar, lojistik şirketleri vb.) katılımı ile Türkiye genelinde e-ticareti tetikleyecek bir kampanya başlatılabilir.

• Güvenilir ve sağlam bir altyapı e-ticaret sektörünün gelişmesi için olmazsa olmazdır. Altyapı bacağında, ödeme sistemleri, lojistik, teknik altyapı, UI/UX gibi hizmet sağlayıcıları ile finansman sağlayıcılarından bahsetmek mümkündür. Sektörün öncelikleri dikkate alındığında bu raporda internet altyapısı, lojistik ve operasyonel hizmetler ve ödeme sistemleri üzerinde durulmaktadır. Genel anlamda, sektörün gelişimi için hizmet sağlayıcılarının ve e-ticaret faaliyetinde bulunan firmaların daha sıkbir araya gelmesi, birlikte karar alıp çalışması ve tek seferlik projeler yerine uzun süreli iş birlikleri sağlayabilmesi kritik önemdedir.

E-Ticaret Farklı Lojistik Yetkinlikler Gerektiriyor: İnternetten ürün satışı yapmak e-ticaret için yeterli değildir, işletmelerin başarılı ve sürdürülebilir e- ticaret faaliyetleri için lojistik süreçlerini de geleneksel süreçlerden farklılaştırması gerekmektedir. Klasik perakendede talep daha stabil ve tahmin edilebilir olduğundan, tedarik ve dağıtım süreçleri de benzer şekilde önceden planlanmış bir takvim dahilinde yürütülebilmektedir. E-ticarette ise talep değişkendir, teslimat tek bir noktadaki perakendeciye değil farklı noktalardaki binlerce müşteriye yapılmaktadır, bu nedenle hız ve takip edilebilirlik çok önemlidir. Klasik perakende ve e-ticaret lojistik süreçlerindeki temel farkı gösteren tablo aşağıdaki gibidir:

•E-ticaret faaliyetlerine başlayacak olan firmaların depolama, tedarik zinciri, ürün takip ve ikmal gibi süreçlerini dijitalleştirmeleri ve e-ticaret sektörünün gerekliliklerine uygun şekilde revize etmeleri gerekmektedir. Bu sebeple işletmelere bu konuda danışmanlık verecek yapıların oluşturulması önemlidir. Bir önceki bölümde perakendecilerin e-ticarete geçişi için bahsedilen çözüm önerileri arasında belirtilen oluşumların, lojistik ve operasyonel hizmetler konusunda da danışmanlık ve destek verebileceği düşünülmektedir.

• Teslimatta Trendleri Takip Etmek Önemli: Lojistik hizmetlerin bir diğer bacağı ise müşterinin de online alışveriş sürecinde firma ile yüz yüze etkileşim içinde bulunduğu tek kısım olan teslimat sürecidir. Bu noktada, dünyadaki gelişmiş pazarlar aynı gün teslimatı ve müşteri memnuniyeti için sayısı gün geçtikte artan teslimat noktaları konularını (drop-off points) konuşmaktadır. Ülkemizde bu tekliflerin müşterilere götürülmesi pilot birkaç uygulama ile başlamış olmakla birlikte, yakın dönemde e-ticarette farklılaşmak isteyen firmaların bu formüle daha sık başvurması gerekeceği düşünülmektedir.

• Lojistik maliyetleri ve bunun müşteriye yansıması konusunda ise, çok oyunculu lojistik pazarı sayesinde online perakendecilerin pazarlık gücü bulunmaktadır. Bu sayede kargo ücretleri makul seviyelerde tutulabilmektedir. Bu, Türkiye için oldukça önemli bir avantajdır. •Online alışveriş yapan tüketiciler arasında yapılan bir araştırmaya göre, tüketiciler kendilerine sunulan en cazip değer teklifinin ücretsiz teslimat olduğunu belirtmişlerdir. Dünyada olduğu gibi, Türkiye'de de ücretsiz teslimat tüketiciler için en önemli değer önerilerinin başında gelmektedir. Örneğin, LcWaikiki internetten alışverişlerde müşterilerine ücretsiz kargo teklifi sunmaya başlamış, mevcutta büyüyen online satışlarını bu sayede daha da artırmayı başarmıştır.

•Lojistik firmalarının e-ticaret siteleri ile iş birliği gerçekleştirmek için yaptıkları fiyat rekabetinin müşteriye kaliteli hizmet sunulması hedefini olumsuz etkilememesi önemlidir.

• Teslimat süreçlerinin iyileştirilebilmesi için aşağıdaki birkaç örnek inisiyatifin uygulanabileceği düşünülmektedir: İ̇ade süreçleri basitleştirilmeli, tüketicilere zorluk çıkarmayacak şekilde koşulsuz ve ücretsiz iade süreçleri işletilmelidir. Hasarlı ürünler için anında iade gibi tüketicide güven oluşturacak iade süreçleri tasarlanmalı, lojistik ve operasyonel süreçlere de standartlar getirilmelidir.

• Paypal ve Ipsos'un 2016 yılında gerçekleştirdiği araştırmaya göre, lojistik maliyetleri, ürünlerin bilinmeyen bir pazardan gelmesi nedeni ile ulaşmama endişesi, gümrük vergileri ve süreci, ulaşım süresi ve ürünün anlatıldığı gibi olmaması tüketicileri sınır ötesi alışveriş işlemlerinde bir kez daha düşünmeye itmektedir.

• Sınır ötesi ticaretin artması için alıcı ve satıcıları buluşturan platformlar ve bu platformlara üyelikler yaygınlaşmalıdır. İ̇ade ve gümrük süreçlerinin kolaylaştırılması ve bu süreçlerin maliyetlerinin düşürülmesi sağlanabilir. Ürün iadeleri için lojistik merkezler oluşturulabilir. 


Raporun tamamına: http://tusiad.org/tr/basin-bultenleri/item/9673-tusiad-yonetim-kurulu-baskani-erol-bilecik-in-dijitallesen-dunyada-ekonominin-itici-gucu-e-ticaret-raporu-tanitim-toplantisi-konusmasi linkinden ulaşabilirsiniz.