Prof. Dr. Okan Tuna

Prof. Dr. Okan Tuna

Konteyner Deniz Taşımacılığı İşletmelerinin Sosyal Medya Kullanımı

Uzun zaman oldu ara verdiğim. Okuyuculardan özür diliyorum. Yazmaya devam ediyorum. Bu yazıda Doktora öğrencim Fevzi Bitiktaş’ın çok yoğun emek harcadığı benim de kıyısından köşesinden destek olduğum akademik bir çalışmanın özetini sizlerle paylaşmak istiyorum. Umarım faydalanırsınız. Çalışmanın tamamını isterseniz de bize ulaşmanız mümkün. İyi okumalar.

Tarih boyunca çeşitli dönemlerde farklı iletişim yöntemleri ortaya çıkmıştır. 21. yüzyılın ise en yeni iletişim aracı sosyal medya olmuştur. Günümüzde sosyal medya sadece kişiler arasında değil, işletmeler üzerinde de büyük etki yapmıştır. Her ne kadar tüketici pazarlarına yönelik iş yapan işletmelerin (B2C) sosyal medya araçlarına kendilerini hızlı bir şekilde adapte ettiği görülse de, araştırmalar endüstriyel işletmelerin (B2B) bu konuda hala zorluk çektiğini işaret etmektedir. Bunu endüstriyel işletmelerin teknolojik yeniliklere daha geç adapte olması, müşteri sayısının az olması, satış döngüsünün uzun olması ve birden fazla karar alıcının bulunması gibi sebepler açıklamaktadır. Bu durum endüstriyel bir hizmet sağlayıcısı olarak deniz taşımacılığı işletmeleri için de geçerlidir.

Bu çalışma deniz taşımacılığı işletmelerinin sosyal medya kullanım eğilimlerine yönelik bir çerçeve sunmaktadır. Araştırma Alphaliner Top 100 listesinde sıralanan ve 01.09.2018 tarihine göre dünyaki liner işletmelerinin TEU bazında yüzde 91,7’sine sahip 30 işletmenin sosyal medya hesapları kapsamında gerçekleştirilmiştir. İşletmelerin sosyal medya hesaplarına, öncelikle resmi web siteleri aracılığıyla ulaşılmıştır. Ancak birçok işletmenin web sitesinde sosyal medya hesaplarına bağlantı vermediği gözlemlenmiştir. İşletmelerin resmi sosyal medya hesaplarına, ikinci bir yöntem olarak, Google ve ilgili sosyal medya araçları üzerinden yapılan aramayla ulaşılmıştır. 

Bu aşamada işletmelerin sosyal medyada bulunma stratejisi bakımından üç farklı yöntemden birini tercih ettiği dikkat çekmiştir. Bunlar; işletmenin ana markası (CMA CGM Group), işletmenin alt markası (COSCO Shipping Line) ve hem ana markası hem de alt işletme markası (Maersk Group ve Maersk Line) altında açılan sosyal medya hesaplarıdır. Bu çalışmada liner hizmetine yönelik açılan sosyal medya hesapları ön planda tutulmuştur. Doğrulanmamış ya da belli bir bölgeye/ülkeye yönelik açılan hesaplar araştırmaya dahil edilmemiştir. Ayrıca sosyal medya hesabı olan ancak son bir yılda paylaşım yapmayan işletmeler ayrıca belirtilmiş ve bu hesaplar araştırmaya dahil edilmemiştir.

Yukarıda belirtilen yöntemle liner işletmelerinin en çok kullandığı sosyal medya araçları Linkedin, Facebook, YouTube, Instagram, ve Twitter olduğu ortaya çıkmıştır. Bazı işletmelerin Blog, Wechat (özellikle asya ülkelerinde), Xing ve Vimeo gibi araçlarına da sahip olduğu görülmüş ancak kullanım oranının azlığı nedeniyle araştırmaya dahil edilmemiştir. Tablo 1.’de Alphaliner’da konteyner kapasitesine göre sıralanan ilk 30 liner işletmesinin tercih ettiği sosyal medya araçları listelenmiştir.

Tablo 1. Alphaliner’da sıralanan ilk 30 işletmenin sosyal medya hesapları

 

 

İşletme

 

 

Merkez Ofis

Facebook

Twitter

Linkedin

Instagram

YouTube

APM-Maersk

Danimarka

Mediterranean Shg Co (MSC)

İsviçre

COSCO Group

Çin

*

-

-

CMA CGM Group

Fransa

Hapag-Lloyd

Almanya

Ocean Network Express (ONE)

Singapur

Evergreen Line

Tayvan

-

*

-

-

Yang Ming Maritime Trans. Corp.

Tayvan

-

-

*

-

-

Zim

İsrail

Pacific Int. Line

Singapur

-

*

-

-

Hyundai M.M.

Güney Kore

-

-

Wan Hai Lines

Tayvan

-

-

*

-

-

KMTC

Güney Kore

-

-

*

-

-

Antong Holdings (QASC)

Çin

-

-

-

-

-

X-Press Feeders Group

Singapur

-

-

-

-

Zhonggu Logistics Corp.

Çin

-

-

-

-

-

IRISL Group

İran

-

-

*

-

SITC

Çin

-

-

*

-

-

SM Line Corp.

Güney Kore

-

-

*

-

-

TS Line

Çin

-

-

*

-

-

Arkas Line/Emes

Türkiye

*

Sinotrans

Çin

-

*

-

-

Sinokor

Güney Kore

-

-

*

-

-

Salam Pacific Indonesia Lines

Endonezya

-

RCL (Regional Container L.)

Tayland

*

-

*

-

-

Emirates Shipping Line

Birleşik Arap E.

-

-

-

-

Grimaldi (Napoli)

İtalya

UniFeeder

Danimarka

-

-

-

Matson

ABD

-

-

*

Simatech

Birleşik Arap E.

*

-

*

-

*

 

 

*son bir yılda paylaşım yapmamış olan hesap.

Tablo.1’de görüleceği üzere işletmelerin en sık kullandığı platform Linkedin olmuştur. Linkedin akademik yazında da B2B işletmelerin potansiyel müşterilerine, çalışanlarına ve tedarikçilerine ulaşabilmek için sıklıkla tercih ettiği platform olarak görülmektedir (1,2,3). Deniz taşımacılığı işletmelerinin kullanmayı tercih ettiği sosyal medya araçlarını sırasıyla Facebook, YouTube, Instagram ve Twitter takip etmiştir. Sosyal medyayı en aktif kullanan işletmelerin ise Maersk, MSC, CMA CGM, Hapag-Lloyd, ONE, Zim, Arkas, SPIL, Grimaldi liner olduğu görülmüştür. Ayrıca Maersk’ün sosyal medya iletişimde öncü işletme olduğu ancak Hapag-Lloyd ve CMA CGM gibi işletmelerin, platforma göre farklılık göstermekle birlikte, etkileşim oranının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Diğer taraftan bazı işletmelerin sosyal medya hesaplarını açtıktan sonra aktif olarak kullanmadığı gözlemlenmiştir. Araştırma halen işletmelerin sosyal medya paylaşımlarının platformlar bazında etkileşim oranlarının hesaplanması ve pazarlama iletişimi araçları doğrultusunda karşılaştırılmasıyla devam etmektedir. Bu bağlamda deniz taşımacılığı sektörüne özgü en doğru sosyal medya aracının hangisi/hangileri olduğu, ne tür paylaşımların daha yüksek etkileşim aldığı anlaşılmaya çalışılmaktadır. 

Diğer taraftan son zamanlarda deniz taşımacılığı işletmelerinin dijital pazarlama stratejileri üzerine hızla yeni kararlar aldığı ve uyguladığı gözlemlenmektedir. Örneğin Maersk 14.08.2018 tarihinde sosyal medya stratejisinde önemli bir değişikliğe giderek, liner işletmesine ait sosyal medya hesaplarından (Maersk Line) paylaşım yapmayı durduracağını ve bu tarihten itibaren yalnızca ana markasına ait (Maersk Group) hesabından devam edeceğini duyurmuştur (4). Bu durum Maersk’ün markası ve dijital pazarlama stratejisi bakımında önemli bir stratejik karar olarak değerlendirilmektedir. Diğer tarafran Linkedin hariç sosyal medya iletişimine mesafeli duran MSC, aldığı radikal bir kararla  27.08.2018 tarihi itibariyle resmi sosyal medya hesaplarından ilk paylaşımlarını yapmaya başlamış (5) ve sektörün dijital pazarlamasında daha önce denenmeyen yenilikçi bir yöntem deneyeceğini açıklamıştır (6).

Her ne kadar sosyal medya iletişi B2B sektörlerde ilk dönemlerini yaşasa da, iletişim ortamları hızla değişmektedir. Bu bağlamda işletmeler markasını, rekabet gücünü, pazar payını korumak ve sağlam müşteri ilişkileri oluşturmak için etkili bir sosyal medya stratejisi geliştirmesi gerekmektedir. Bunu için de hedef kitleleri doğrultusunda kendisi için en doğru sosyal medya kanalları belirleyip, ne tür pazarlama iletişimi faaliyetlerinde bulunacaklarına karar vermeleri tavsiye edilmektedir. Devam etmekte olan bu çalışmanın bulgularının, deniz taşımacılığı sektöründeki uygulayıcılara başarılı bir sosyal medya yönetimi için nereden başlanacağı konusunda bir fikir vermesi beklenmektedir.

KAYNAKÇA

1. Andersson, S., & Wikström, N. (2017). Why and how are social media used in a B2B context, and which stakeholders are involved?. Journal of Business & Industrial Marketing, 32(8), 1098-1108.

2. Gruner, R. L., & Power, D. (2018). To integrate or not to integrate? Understanding B2B social media communications. Online Information Review, 42(1), 73-92.

3. Quinton, S., & Wilson, D. (2016). Tensions and ties in social media networks: Towards a model of understanding business relationship development and business performance enhancement through the use of LinkedIn. Industrial Marketing Management, 54, 15-24.

4. https://twitter.com/MaerskLine/status/1029367064023191552

5. https://www.msc.com/est/news/2018-august/msc-launches-profiles-on-facebook-twitter-and-ins?lang=tr-tr

6. https://www.msc.com/lca/press/press-releases/2015-may/msc-signs-exclusive-partnership-with-orca-social

 

Prof.Dr. Okan TUNA

Dokuz Eylül Üniversitesi  DETTO Koordinatörü

 otuna@deu.edu.tr

Önceki ve Sonraki Yazılar