Pandemi döneminde taksi sektörü çalışanlarına kaynak oluşturması için erişime açılan kitap, koronavirüs salgını süresince taksi taşımacılığında alınan önlemler ve krizin sektöre etkilerini, normalleşme sürecinde taksi taşımacılığında planlananları ve salgın sonrası sektörde beklenen muhtemel değişim öngörülerini ortaya koyuyor.

Koronavirüs krizi döneminde dünya genelinde 4 milyardan fazla insan karantina altında kaldı ve dünyanın birçok kentinde taksi hizmetleri azaltıldı. Bununla birlikte yolcu sayılarında yüzde 90’a varan bir azalma görüldü. Kriz sırasında sosyal mesafe kuralları ve ek temizlik önlemleri ile birlikte maliyetlerde de artış kaydedildi. Devam eden koronavirüs krizinin dünya genelinde ekonomiye, topluma, daha da özelde bireysel alışkanlıklarımıza büyük etkisi olabileceği yoğun olarak tartışılıyor. Bu olası değişim ve dönüşümden en çok etkilenecek olan alanlardan birisi ise ulaşım sektörü olacak.

Uber, BiTaksi, iTaksi gibi yolculuk satış uygulamaları tekrar tartışılacak mı?

Koronavirüs krizi sonrasında azalan turizm, gece hayatı, ekonomik sıkıntılar, enfeksiyon kaygıları ile azalan yolculuk sayıları ve muhtemel artış gösterebilecek özel araç kullanımı ve evden çalışma gibi durumların taksilere yönelik talebi azaltan unsurlar olarak kısa ve orta vadede karşımıza çıktı. Özellikle kısa vadede yolcu beklentilerinin değişim göstermesi de sektörün çözüm bulması gereken büyük bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin, salgın öncesi sektörün en önemli tartışma konusu olan yolculuk satış uygulamaları salgın sonrasında da aynı ölçekte tartışılmaya devam edecek mi? Edecek ise, tartışmanın farklı odak noktaları olacak mı? Bu kitap, sektörün tam da bu soruları daha yüksek sesle sormaya başladığı koronavirüs krizinin ortasında olduğumuz dönemde yayına hazırlanmıştır.

Özel araç kullanımının artması sürdürülebilir ulaşım krizine yol açmaması için ne yapmamız gerekiyor?

Dünyanın birçok kentinde karantina önlemlerinin kademeli olarak kaldırılmasıyla birlikte insanların eskiye göre daha fazla kendi özel araçlarıyla seyahat ettiklerini görmekteyiz. Bu durum kentlerimiz ve sürdürülebilir ulaşım açısından salgın sonrasında karşılaşacağımız en büyük problemlerin başında geliyor. Örneğin kriz sonrasında Wuhan’da kent içi ulaşımdaki toplu taşıma payı yüzde 56’dan yüzde 24’lere düşmüş ve özel araç kullanımında ciddi bir artış görülmektedir.

Türkiye’de yüzde 87, dünyada yüzde 95’e kadar taksi kullanımında azalma var

İstanbul ve Ankara’da hizmet veren BiTaksi Mart ayı sonunda yaptığı açıklamada BiTaksi’de kriz öncesine göre taksi talebinin yüzde 87 oranında azaldığını belirtmiştir. Yolculuk sayıları ve gelirlerdeki azalma sadece taksilerde değil, aynı zamanda yolculuk satış uygulamalarında da görülmüştür. Uber CEO’su Dara Khosrowshahi yüzde 80 oranında bir azalma açıklarken, Hindistan başta olmak üzere birçok ülkede faaliyet gösteren Ola bu oranı yüzde 95 olarak açıklamıştır.

Kitap kapsamında koronavirüs salgın süreci ve sonrasına yönelik öngörüler dünyanın farklı ülkelerinden mukayeseli örneklerle anlatılmaktadır. Ancak şüphesiz ki dünyanın bir kentinde yapılan bir proje veya uygulanan bir model, başka bir kente aynen uymayabilir. Kitapta anlatılan farklı örneklerle amaçlanan Türk taksi sektörüne farklı deneyimleri ve bunların sonuçlarını aktarabilmek ancak Türkiye kentlerine uyan modellerin seçimini onlara bırakmaktır. Bu noktada özellikle, Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen bilgileri yakından takip etmek, ulusal sağlık kuruluşları ve yetkililerle yakın temas halinde olarak onların yönlendirmelerini izlemek büyük önem taşımaktadır.

Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği (UITP) Kıdemli Direktörü Kaan Yıldızgöz’ün kaleme aldığı kitabın amacı Türkiye’deki taksi idareleri (belediyeler), taksi işletmecileri (odalar, taksi işletme lisans sahipleri), taksi tedarik endüstrisi (araç ve yedek parça üreticileri, teknoloji ve çözüm sağlayıcılar), yolculuk satış uygulaması kurumlarının çalışanları, akademisyenler ile öğrenciler ve konuya ilgi duyan diğer tüm kesimler için bir referans kaynak olmaktır.