İHRACAT TAŞIMALARI…

UND’nin derlediği verilere göre; 2018 yılı Ocak-Temmuz toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşüş ile 694 bin 824 adet, yabancı araçlar yüzde 10 büyüme ile 204 bin 309 adet taşıma gerçekleştirdi. Türk ve yabancı araçlar toplamda fazla bir değişime uğramayarak 899 bin133 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. İhracat taşımalarının yüzde 77‘si Türk, yüzde 23’ü ise yabancı plakalı araçlar ile yapıldı. İhracat taşımalarımızda yüzde 34 oranında büyük bir paya sahip olan Irak’ı hariç tutacak olur isek; Türk araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artış gösterdi. Yabancı araçlar ise yüzde 11 büyüme sağladı.

ORTADOĞU TAŞIMALARINDA YÜZDE 12 DÜŞÜŞ

Suriye’ye yapılan taşımalar yüzde 22 düşüş yaşadı. Geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı da geçen yıla oranla yüzde 9 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye’deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu’da yüzde 12 düşüş olduğu görülüyor.

AVRUPA ÜLKELERİNE TOPLAMDA YÜZDE 9 ARTIŞ OLDU

Avrupa’nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya yüzde 23, Yunanistan yüzde 14, Bulgaristan yüzde 27 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de yüzde 15’e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda yüzde 9 artış yaşandı. Avrupa ülkeleri ile yapılan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam ediyor.

AZERBAYCAN, İRAN VE GÜRCİSTAN TAŞIMALARI…
2017 yılında Nahcivan ve Azerbaycan’a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü. 2018 yılında ise Nahcivan’a yüzde 15, Azerbaycan’da yüzde 15 artış olduğu görülüyor. Gürcistan’a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları yüzde 6 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran’a yaptığı ihracat taşımalarında yüzde 15 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye’den yaptığı ihracat taşımalarında yüzde 28 oranında artış gösteriyor.

BDT ÜLKELERİ VE RUSYA

Türkmenistan’a yapılan taşımalarda yüzde 60 oranında ciddi düşüş olduğu görülüyor. Bu konuda yapılan araştırmalarımızda, Türkmenistan’daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkiliyor. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise yüzde 54 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan’a artan pazarımız ve Rusya’ya artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkant’ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte yüzde 50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan’a olan taşımalarımız daha da artmıştır ve kotası dolan belgeler için ek 6 bin adet belge Ağustos ayı içerisinde alındı.

BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu'na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımızda yüzde 347 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 700 adet belge, Haziran ayında ek 500 adet belge, Temmuz ayında 100 ve Ağustos ayında da 200 adet ek belge kullanıma açıldı. Özellikle Haziran ayında Rusya'da gerçekleştirilen Dünya Kupası organizasyonu kapsamında gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görüldü. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçilerek sağlandığı güzergahlarda da taşımaların arttığını görüyoruz.

Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna’ya yüzde 63 oranında artış yaşanmış ve Nisan-Mayıs-Haziran dönemine ait ikili geçiş belgeleri Haziran ayının başında bitmişti. Moldova’ya ise yüzde 20 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerine Ocak-Temmuz toplamında yüzde 4 artış yaşandı.

İTHALAT TAŞIMALARI…

2018 yılının ilk 7 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda yüzde 1 düşüş olduğu görülüyor. Türk araçların sayısında yüzde 1 oranında düşüş yaşanırken yabancı araçların oranında bir değişiklik olmadı. Geçen yıla göre yabancı araçlar pazar payında yüzde 34’e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor.

İlk 7 ayda, Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 57 bin 582 adet taşıma ile Almanya geliyor. Geçen ay ikinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmuştu fakat ihracattaki düşüş ile birlikte ithalatta da düşüş eğilimine geçti ve yerini 34 bin 658 ithalat taşıması yaptığımız İtalya’ya bıraktı. 3. sıradaki Irak’ta ise İlk 7 ay toplamında yüzde 31 oranında düşüş yaşandı ve 34 bin 259 adet ithalat taşıması gerçekleştirildi.

Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde yüzde 22 Birleşik Krallık, yüzde 8 Bulgaristan ve yüzde 7 ile İtalya bulunmaktadır. Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Fransa yüzde 18, Yunanistan yüzde 10, Hollanda yüzde 12, Belçika yüzde 36, Polonya yüzde 14 ve Avusturya yüzde 20 artış ile dikkat çekiyor.

İran’dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları yüzde 31 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise yüzde 25 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan’ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan’ın önemini tekrar vurguluyor.

TRANSİT TAŞIMALAR...
Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler.

Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Gürcistan ile İran arasında yük taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa’dan aldıkları yükleri Türkiye’yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan’a taşıyorlar.

BOŞ GİRİŞLER...

Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar yüzde 32 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa’dan aylık yaklaşık 5 bin araç, Irak ve Suriye’den yaklaşık 50 bin araç, Azerbaycan ve Gürcistan’dan yaklaşık 10 bin araç, İran’dan yaklaşık 2 bin 500 araç, Rusya’dan yaklaşık 2 bin araç ile aylık yaklaşık 70 bin araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık yaklaşık 10 bin adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor.

-Konuyla ilgili daha fazla bilgiyi UND'nin web sitesinden alabilirsiniz.