“Pazarda ağır vasıtaya odaklandık, elektrikli araçlarımız yola çıktı”
ÖZEL RÖPORTAJ - Geçtiğimiz yıl 3.5 ton ve üstü pazarda yüzde 9’luk pazar payı elde ettiklerini söyleyen IVECO Türkiye Genel Müdürü Hakkı Işınak, 2023’te ağır vasıtaya odaklandıklarını söyledi. IVECO olarak elektrikli ürün yelpazesinde E-Daily ve E-WAY otobüsü bu ay içerisinde Türkiye’ye getireceklerini belirten Hakkı Işınak, elektrikli çekici Nikola’nın da 2024’te geleceğini kaydetti.
Hafif, orta ve ağır ticari araç üreticisi IVECO, 3.5 ton ve üstü Türkiye ticari araç pazarında önemli bir konumda bulunuyor. Pazardaki payını her geçen gün artıran IVECO, geçtiğimiz yıl Türkiye otobüs pazarına da üç yeni ürünleri ile geri dönüyor
Türkiye otomotiv pazarı talebin arzı aştığı bir dönemden geçiyor. Ticari araç pazarında da benzer bir durum yaşanıyor. Yeşil Lojistikçiler olarak IVECO, 3.5 ton ve üstü Türkiye pazarında nasıl bir konuma sahip olduğunu ve gelecekle ilgili planlarını ve daha birçok soruyu IVECO Türkiye Genel Müdürü Hakkı Işınak’a yönelttik. İşte Hakkı Işınak’ın sorularımıza verdiği cevaplar…
“2022’DE 3.5 TON VE ÜSTÜ TİCARİ ARAÇ PAZARI YAKLAŞIK 72 BİNLERDE KAPANDI”
2022 ticari araç pazarı açısından nasıl bir yıl oldu?
2022 çok güzel bir yıldı. Biz de 2022’yi beklentimizin üzerinde bir satış rakamı ile kapattık. 3.5 ton ve üstü Türkiye ticari araç pazarı yaklaşık 72 bin adetlerde kapandı. Son 20 yıla baktığımızda pazar 88 bini gördü. Ancak 3.5 ton ve üstünde 2022’de satılan 72 bin adetlik araç satışı da en üst potansiyele çok yakın bir rakam diyebiliriz.
“GEÇEN YIL 3.5 TON VE ÜSTÜNDE PAZAR PAYIMIZ YÜZDE 9 OLDU, 2023 İÇİN ÇITAMIZI YÜKSELTTİK”
IVECO açısından 2022 yılı nasıl bir yıl oldu?
IVECO olarak Türkiye pazarında üç segmentte satış yaptık. Otobüs ile birlikte artık dört segmentte yer alacağız. Hafif, orta ve ağır vasıtada geçen yılı yüzde 9 pazar payı ile kapattık. Geçtiğimiz yılı pazar payı ve satış adedi olarak hedeflerimizin üzerinde kapattık. IVECO olarak pazardaki konumumuzdan ve satış adetlerinden memnunuz. Satış ve satış sonrası ağımız, bayilerimiz de şu anki durumdan memnunlar. IVECO Türkiye olarak çok daha iyisini yapabileceğimiz inanıyoruz. Bundan dolayı da 2023’te çıtamızı yükselttik.
“2023’TE PAZAR, KESİN 2022 RAKAMLARINI YAKALAR”
Pazar 2023’te nasıl olur? Seçim pazarı etkiler mi?
2023 pazarının seçimden kaynaklı olarak 2022’nin altında seyredeceğini düşünüyorduk. Yani geçen yıl Ağustos ayında pazarla ilgili düşüncemiz bu şekilde idi. Ancak Aralık ayında gördük ki, pazar büyümeye devam ediyor. O zaman dedik ki, “Pazar 2023’te de 2022 rakamlarını yakalayacak.” Bugün Mart sonu itibarıyla diyebilirim ki, “Pazar kesin 2022 rakamlarını yakalar.” Hatta çok az bir miktar da olsa 2022’nin üstüne de çıkabilir. 2023’te özellikle orta ve ağır ticari araç pazarında artış olacağını tahmin ediyoruz. Hafif ticari araç pazarı yılın sonuna doğru biraz gerileyebilir.
“SEÇİM PAZARDA DURAĞANLIK YAPMAYACAKTIR, İLERİYE DÖNÜK SİPARİŞLER ALIYORUZ”
“Pazar kesin 2022 rakamlarını yakalar” düşüncesi nasıl oluştu?
Birincisi, sahadan, ikincisi de bizimle çalışan yan kuruluşlardan gelen bilgilerden bunu anlıyoruz. İş birliği yaptığımız üst yapıcılar, lastik ve treyler üreticileri ile yaptığımız görüşmelerde, üretim hatlarındaki doluluk oranına baktığımızda, tüm paydaşlar pazarın 2022 rakamlarını yakalacağı konusunda hemfikir. Tabii teslim süreleri uzamaya başladı. Bu da talebin olduğunu gösteriyor. Diğer taraftan sektörde tedarik problemi de aslında devam ediyor. Yeni bazı aksamların üretiminde aksaklıklar halen yaşanıyor.
“ARALIK’A KADAR TALEP VAR”
Tedarik sıkıntısı şu an ne boyutta?
Tedarik sıkıntısının pazara etkisi olacağını geçen yıldan öngörmüştük. Bununla beraber uzun zamandır yaşanan parça tedarik sorunu nasıl yönetilir öğrenildi. Ne tedarik sürelerindeki uzamanın ne de seçimin pazarda bir durağanlık oluşturmasını öngörmüyorum. Genel itibarıyla ileriye dönük sipariş alıyoruz. Araçlar daha gelmeden satılıyor. Bunlar da bir göstergedir. Örneğin ağır vasıtada bugün frene bassanız, segment bazında bazı değişiklikler olabilir ama Aralık’a kadar talep var.
O zaman 2024 ile ilgili de bir tahmininiz vardır…
2024 yılını konuşmak ve öngörmek için şu an çok erken. Seçimi atlatalım. Çünkü biz Türkiye’de bir günde hayatın değiştiğini de tecrübe etmiş bir ülkeyiz. O yüzden ne olacağını bugünden söylemek zor.
“BU YILIN İLK İKİ AYINDA İSTEDİĞİMİZ PAZAR PAYINI ALDIK”
2023 yılının nasıl geçeceğine yönelik öngörünüzü paylaştınız. Peki bu yılın ilk iki ayı nasıl geçti?
Bu yılın ilk iki ayı iyi geçti ama tedarik problemi devam etti. Üretim ve araç lojistiğinde kaymalar oldu. Bu yaşanan sıkıntınları tüm paydaşlar tecrübe etti. Biz IVECO olarak ilk iki ayda da öngörülebilir durumlarla beraber istediğimiz pazar payını aldık. Satış adetlerimiz de iyi durumda. Bütün markaların ortak problemi tedarik sıkıntısı oldu. Tabii talep üretimden fazla olunca sektörün farkına varmadığı bazı sıkıntılar da ortaya çıkıyor. Zamanında aracı getirmenin önemi her zamankiden daha önem arz eden bir durum haline geldi.
SEKTÖRDE FİNANS SIKINTISI
Bir konuşmanızda sektörde finans sıkıntısı olduğunu söylemiştiniz. Müşterilerinizin finans ile ilgili sıkıntıları hala devam ediyor değil mi?
Sektörde finans sıkıntısı hala devam ediyor. Finanslar hala yüksek. Ama müşterinin elindeki ikinci el araçta da bulunabilirlik probleminden dolayı talep yüksek olunca “ikinci ele nur yağdı” diyebiliriz. Müşterilerimiz ikinci eli çok iyi değerle sattıklarından dolayı finansmanın büyük bir kaynağını ikinci elden sağlayabiliyor. Ama bazı müşteriler ikinci elini vermek istemiyor. Çünkü onların lojistik işleri de çok arttı. Bundan dolayı araçlar satılması gereken yaşta satılmıyor. Takas azaldı, yatan araç yok diyebilirim.
VAROLAN BÜTÜN ARAÇLARIN SATILDIĞI BİR PAZAR
Tedarik sıkıntısı, finans sıkıntısı gibi birçok sıkıntılar var ama pazarda varolan araçlar hemen satılıyor. Uzun yıllardır bu sektörde olan biri olarak sormak istiyorum: Böyle bir dönem hiç yaşadınız mı?
Doğru, varolan bütün araçların satıldığı bir dönem yaşıyoruz. Ben böyle bir dönem görmedim. Ama bu durum bir yerde son bulacak. Asıl konu nerede son bulacak. 2023’te son bulmayacağını düşünüyoruz. Çünkü göstergeler bunu işaret ediyor. Ama 2024 için yorum yapamam. Bu biraz ekonomi ile ilgili bir durum. Ama bir yerde duracaktır.
“FİLOLAR GENİŞLİYOR,TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜYOR”
Talebin bu kadar çok artmasını “ötelenmiş taleplerin sonucu” olarak mı yoksa “Türk lojistik sektörü büyüyor” şeklinde mi açıklayabiliriz?
Ötelenmiş talepler konusunu artık geçtik. 2020’de, 2021’de hatta 2022’de ötelenmiş talepler dedik ama günün sonunda potansiyel de arttı. Filolar genişledi. Bunu gerçek rakamlara bakarak değil, pazardaki oluşumlara bakarak söylüyorum: Türkiye lojistik sektörü büyüdü, büyüyor.
“GEÇEN YIL 6 BİN 600 ADET ARAÇ SATTIK”
IVECO’ya dönecek olursak; geçen yıl ne kadar araç sattınız? Bu satışların segmentlere göre dağılımı nasıl oldu?
3.5 ton ve üstü ticari araç pazarının 2022’yi 72 bin civarında kapattığını ve IVECO olarak bizim bu segmentten yüzde 9’luk bir pazar payı elde ettiğimizi söylemiştim. Biz IVECO olarak geçtiğimiz yıl yüzde 9’luk pazar payının karşılığı olarak 6 bin 600 civarında araç satışı yaptık. Geçen yıl sattığımız 6 bin 600 aracın; 3 bin kadarı hafif ticari, 1850 adedi orta segment, 1750 kadarı da ağır vasıta araçlarımızdan oluşuyor.
“ÇEKİCİ PAZARINDA YÜZDE 6.8 PAYA SAHİBİZ”
Ağır ticaride toplam pazarda ne kadar paya sahip oldunuz?
Çekicide yüzde 6.8 pazar payı ile kapattık. Geçen yıla göre bu segmentte yüzde 2.7 büyüdük. Kamyon+çekicide ise yüzde 5.4 pazar payı elde ettik. Burada da geçen yıla oranla yüzde 2.1 büyüdük. Biz şu anda çekiciye odaklandık. Ama kamyon pazarı bundan sonra artar. Biz de kamyon getiririz. Neden artar? Çünkü depremden sonra kamyon ihtiyacı artacaktır. Öte yandan pazarda 7.5-8.5 ton bandı var bu kısımda pazar payımız yüzde 50.
IVECO denince akla Daily gelir. Daily bu yılki satışlarımızda yine lokomotifimiz olur. Ama burada geliştireceğimiz ve hedeflediğimiz segment ağır vasıta olacak. Ağır vasıtada ürünümüz 2020 yılında değişti. S-WAY pandemi döneminde çıkan bir ürün olmasına rağmen talep yükseldiği için pazarda kendisine çok güzel yer buldu. S-WAY’e yönelik müşterilerimizin geri dönüşleri çok pozitif. Ürün üç yıl içinde kendisini ispatladı. O yüzden bizim ağır vasıtada büyüme potansiyelimiz çok daha yüksek.
TAM ELEKTRİKLİ E-WAY GELİYOR
Geçtiğimiz yıl Busworld İstanbul’da sergilediğiniz IVECO marka otobüslerle uzun yıllar sonra otobüs sektörüne geri döndünüz. Otobüste IVECO’nun hedefi ve planı nedir?
Otobüslerin satışına başlıyoruz. İlk etapta da satışımız oldu ama üretim tarihi ve benzeri durumlardan dolayı ikinci yarı yıl itibarıyla teslimatına başlayacağız. Belediyelerle temasımız var. Nisan ayında 12 metre Türkiye yolcu otobüsüne uygun tam elektrikli otobüsümüz E-WAY geliyor. Bu otobüsümüzün menzili 543 kilometre. Busworld İstanbul’da sergilediğimiz E-WAY’in bir üst versiyonu gelecek. Tanıtımını yapacağız. IVECO Crossway ile segmentinde Avrupa lideriyiz. Crossway’e Türkiye’de ağırlık veriyoruz. Öte yandan Streetway otobüsümüzün de Türkiye satışına başlayacağız.
ELEKTRİKLİ DAILY’DE GELİYOR
Elektrikli araçlardan bahsetmiştim sormak istiyorum: Elektrikli Daily ne zaman Türkiye pazarında olacak?
Daily’nin elektriklisi (E-Daily) bu ay geliyor. Türkiye için siparişimiz de var. Onun da Türkiye tanıtımını yakın zamanda yapacağız. Ardından da satışına başlayacağız. Elektrikli araç ile ilgili talep var. Çoğunlukla global ve daha kurumsal firmalardan talep geliyor. Talebin gelecek araçtan daha fazla olduğunu söyleyebilirim.
ELEKTRİKLİ NIKOLA 2024’TE TÜRKİYE PAZARINDA OLACAK
Elektrikli Nikola ne zaman Türkiye’ye gelecek?
Ağır ticaride elektrikli aracımız Nikola olacak. 2024’te elektrikli Nikola Türkiye pazarında olacak. Nikola’nın hidrojenlisi de elektriklisinden sonra gelecek. Orta segment hariç her segmentte bir elektrikli aracımız var. Orta segmentte bekliyoruz.
SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ…
İLAYDA YAĞMUR YILMAZ, MOTOSİKLETLERİNİ IVECO DAİLY HI-MATIC İLE TAŞIYACAK
Son olarak IVECO’nun sosyal sorumluluk projelerini sormak istiyorum. Motosiklet yarışçısı İlayda Yağmur Yılmaz’a yönelik bir desteğiniz var…
Evet. Türkiye’nin ilk ve tek Milli Kadın Motosiklet Yarışçısı İlayda Yağmur Yılmaz’a IVECO Türkiye olarak destek veriyoruz. Motosikletini IVECO Daily Hi-Matic ile taşıyor. Kullandığı IVECO Daily Hi-Matic’te özel bir iç yapı ile kızaklı bir bölme oluşturuldu. Bu kısımda İlayda Yağmur Yılmaz, motosikletini taşıyacak. Ayrıca Daily içinde bir mobil ofis de bulunuyor. Yani İlayda Yağmur Yılmaz için IVECO Daily Hi-Matic Türkiye’nin ilk spor karavanı haline getirildi. İlayda Yağmur Yılmaz, Avrupa’daki ilk yarışına Mayıs ayında Yunanistan’da Motosikletlerini IVECO Daily Hi-Matic ile götürecek. İlayda Yağmur Yılmaz, 32 yaşında genç ve başarılı bir yarışçı. Yollarımız çok güzel kesişti. Biz buna sponsorluktan ziyade bir sosyal destek projesi diyoruz.
RED BENCH (KIRMIZI BANK) UYGULAMASI ŞİDDETİN HER TÜRLÜSÜNE DUR DEMEYİ HEDEFLİYOR
8 Mart’ta yaptığınız Red Bench (Kırmızı Bank) etkinliği de çok dikkat çekti…
Dünya Kadınlar Günü’nde Red Bench (Kırmızı Bank) çalışmamız oldu. Bu global anlamda bir akım. Akım, kadına şiddete dur demeyi hedefliyor. Özellikle de aile içi şiddete dur demeyi amaçlıyor. Biz de o gün düzenlediğimiz Kırmızı Bank uygulaması ile şiddetin sadece fiziksel kısmını ele almadık. Şiddetini ruhsal, mental boyutlarını da ele aldık. Bizim için çok önemli bir etkinlikti. Red Bench etkinliğimize Yazar Figen Şakacı, Motosiklet yarışmacısı İlayda Yağmur Yılmaz ve IVECO Asya Bölgesi IK Direktörü Gülay Hantal konuk konuşmacı olarak katıldı. IVECO Group’un bu uygulaması eşitlik, herkesi dahil edebilme ve çeşitlilik anlamında din, dil, ırk, cinsiyet fark etmeksizin herkese eşit davranmayı amaçlıyor. Kadın şiddetinde sembol haline gelen ‘’Kırmızı’’ rengi kullanarak her türlü ayrımcılığa, eşitsizliğe ve şiddete karşı olduğunu ifade eden IVECO Group, bu tür mesajların önce kurumsal yapılar içinde içselleştirilmesi gerektiğine inanıyor. Öte yandan IVECO Group, bütün herkesin fikrini almayı ve konulara tüm çalışanları dahil etmeyi amaçlıyor. IVECO olarak özellikle gençlerin fikirlerini destekleyeceğiz.