“2020; rüzgâr gibi geçti, dalları kırdı, zarar verdi”

“2020; rüzgâr gibi geçti, dalları kırdı, zarar verdi”

Lojistik Yönetim Danışmanı Oruç Kaya yesillojistikciler.com'a 2020 yılını değerlendirdi. İşte Oruç Kaya'nın 2020 yılına yönelik değerlendirmesi...

“2020; rüzgâr gibi geçti, dalları kırdı, zarar verdi.

Dünya Sağlık Örgüt, 2019 yılının Aralık ayında ilk sinyallerini Çin’de veren Covid-19 için 30 Ocak’ta Uluslararası Öneme Sahip Halk Sağlığı Acil Durumu ilan etti.

Covid-19, Mart ayının ortasından itibaren dünyayı olumsuz etkiledi. İnsanlar, evine kapandı; üretim, durma noktasına geldi ve mal akışı, olumsuz etkilendi.

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de şirketler, olumsuz etkilendi.

TEPAV’ın “Pandeminin İkinci Dalgasında Perakende Sektörü (Ocak 2021)” raporuna göre perakende sektöründeki şirketlerin %50’si, pandeminin ilk döneminde “faaliyetlerine ara vermiş” ve bu şirketlerin %25,5’inin “tedarik zinciri”, aksamış ve/veya durmuş (yiyecek, içecek ve tütün ürünleri için %23,9; tekstil, hazır giyim ve ayakkabı ürünleri için %25; elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyon ürünleri için  %22,2’sinin; BYS mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri için %30; motorlu taşıtlar için %21,7; birden fazla ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar için %29 ve akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb. için %25,3).

Ocak ayından itibaren yavaşlayan Çin merkezli üretim ve mal akışı, Mayıs ayı itibariyle kıpırdanmaya başlayınca dünya genelindeki üretim ve mal akışı da hareketlendi.

TAC Index ve CLIVE Data Service verilerine göre Mart ayının başından itibaren artmaya başlayan hava yolu navlunu (USD/Kg), 2020 yılının başına göre Mayıs ayı ortasında 3-3,5 kat arttıktan sonra yılın sonunu 2-2,25 kat artış ile tamamladı.

Drewy World Container Index verisine göre Mayıs ayının son haftasından itibaren hızla artmaya başlayan 40’lık konteyner navlunları, 2020 yılının başına göre sene sonunda 2-2,5 kat arttı. Özellikle yılı sonuna doğru görülmeye başlanan “ekipman yetersizliği” de bu artışa neden oldu.

Baltic Dry Index (BDI) verisine göre Mayıs ayının son haftasondan itibaren hızla artmaya başlayan kuru yük navlunları, Temmuz ayı ve Eylül ayı ortasında sene başına göre yaklaşık 2-2,25 kat artış göstermesine rağmen sene sonunda, yılın başındaki seviyesine geriledi.

Mal akışının yavaşlaması, depolama ihtiyacını m2 bazında %15-20 arttırdı ama özellikle Türkiye’de nitelikli m2 sıkıntısı yaşandığı için bulunabilen her yer, depolama alanı olarak kullanıldı.

TUİK’in Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) içinde yer alan “lojistik faaliyetler”, Kasım ayında Ocak ayına göre 2,25 kat artarken, depolama 3 kat ve kargo 1,5 kat arttı.

Covid-19’un en önemli etkisi, e-ticarette görüldü. İnsanlar, eve kapanmaya başladıktan sonra ihtiyaçları için e-ticaret kanallarını daha fazla kullandı. Örneğin Türkiye’de TEPAV’ın aynı raporuna göre “e-ticaret ve dijital platformlar” üzerinden satış yapanların satışı, %30 artmış (yiyecek, içecek ve tütün için %32,6; tekstil, hazır giyim ve ayakkabı için %36,2; elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar için %21,1; BYS mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım için %46,7; motorlu taşıtlar için %29,8; birden fazla ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar için %28,2 ve akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb. için %35,6)”.

E-ticaretin artması ile dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de depolama alanı ve dağıtım operasyonu da artmaya başladı. Türkiye’nin farkı, özellikle 2020 yılının ortasından itibaren “last mile” amaçlı “kargo” dağıtım” için çok sayıda firmanın açılmış olması ve hatta bazı perakendecilerin ve üreticilerin, kendi “last mile” organizasyonunu kurmaya çalışmasıdır (bu gelişme, hâlâ devam ediyor).  Eğer "hizmet kalitesi" odaklı çalışmaz ve sadece "fiyat" rekabeti yaparlarsa (ki korkum bu) 2021 yılı, bunların birçoğu için çok zor geçebilir.

2021 nasıl olacak? Ben, yılın ilk yarısının sonuna kadar 2020 yılı gibi olacağını tahmin ediyorum.”

Etiketler :