Lojistik hizmette, tehlikeli madde taşımacılığı, tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu maddelerin alıcılarını, tehlikeli maddeleri dolduran, yükleyen, boşaltan ve paketleyenleri, maksada uygun teknik özelliklere sahip her türlü taşıt ile taşıma yapan taşımacıları, tehlikeli madde yüklü her türlü taşıtı kullanan sürücü ve operatörleri, işletmecileri ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü taşıt, araç, gereç, paket ve benzerleri ile yapılan sürecin güvenlik açısından denetlenmesi gerekmektedir. [caption id="attachment_2384" align="alignright" width="242"] Avukat Egemen Gürsel Ankaralı
egemeng@supreonline.com
egemen@ankarali.av.tr[/caption]1 Ocak'tan iti­baren tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınmasında yeni bir dönem başlamıştır. 24 Ekim 2013 tarih ve 28801 sayılı Resmi Gazete'de yeni yönetmelik 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren kademeli olarak yürürlüğe girmiştir Bu yönetmelik aynı zamanda ADR yönetmeliği olarak ta anılmaktadır. Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasına paralel olarak, düzenlenmiştir.Bu Yönetmelik;-      Karayolu ile yapılan tehlikeli madde taşımacılığını, tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu maddelerin alıcılarını, tehlikeli maddeleri dolduran, yükleyen, boşaltan ve paketleyenleri, maksada uygun teknik özelliklere sahip her türlü taşıt ile taşıma yapan taşımacıları, tehlikeli madde yüklü her türlü taşıtı kullanan sürücü ve operatörleri, işletmecileri ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü taşıt, araç, gereç, paket ve benzerlerini, -      Türkiye sınırları içerisindeki karayolları üzerinde yabancı plakalı taşıtlarla yapılan uluslararası taşımaları, -      11/6/2009 tarihli ve 27255 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi alma zorunluluğundan muaf olan ve kendi iştigal konusu ile ilgili özmal taşıtlarıyla tehlikeli madde taşımacılığı yapan veya yapacak kamu kurum ve kuruluşlarını, -      Türk Silahlı Kuvvetler (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) adına yapılan, ancak silahlı kuvvetlerin doğrudan sorumluluğu veya danışmanlığı altında olmayan, ticari yükleniciler tarafından yapılan tehlikeli mal taşımacılığını, kapsamaktadır.Yönetmelik il getirilen yenilikler şunlardır;- 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren karayollarımızda tehlikeli yük taşımacılığı ya­pacak şoförlerin, Tehlikeli Mal Taşıma­cılığı Sürücü Eğitim Sertifikası'na (SRC 5) sahip olmaları zorunluluğu bulun­maktadır. - 1 Ekim 2014 tarihinden itiba­ren tehlikeli maddelerle ilgili faaliyet gösteren; dolduran, paketleyen, yükle­yen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank- konteyner/taşınabilir tank işletmeci­lerinden Tehlikeli Madde Faaliyet Bel­gesi istenmeye başlanacaktır- 1 Ekim 2014 'ten itibaren tehlikeli maddelerle ilgili faa­liyette bulunan kuruluşlarda, tehlike­li madde güvenlik danışmanı istihdam etme veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alma zorun­lu hale gelecektir.- Tehlikeli madde taşı­macılığında kullanılacak her türlü pa­ket, kap ve ambalaj, UN numarası ve­rilmiş ve sertifika almış olacaktır. Teh­likeli madde taşımacılığı yapan taşıtlar, ilgililerce belirlenmiş yol güzergâhı, park yerleri, tünel, köprü, tüp geçitleri ve depoları kullanacaklardır. - Yönetmelik ile, sonra tehlike­li madde taşımacılığı için zorunlu olan her türlü bilgi, belge ve izinlerin (taşı­ma evrakı, yazılı talimat, kurumlardan alınmış özel izin ve benzeri) araçta bulundu­rulmasının zorunlu hale gelmiştir. Denetim için Yol Kenarı Denetimi Genelgesi (2014 / TMKTDGM-02) yayımlanmıştır. Uluslararası anlaşma ve sözleş­me gereği tehlikeli madde taşımacılı­ğında kullanılacak her türlü tank, am­balaj ve kapların yetkili otorite tarafın­dan test edilip/ettirilip, UN numarası verilmesi gerekmektedir. Ayrıca; ADR kapsamında tehlikeli maddelerin kara­yoluyla taşımacılığında kullanılacak ta­şıtların da ADR Uygunluk Belgesi'ne sahip olmaları gerekmektedir. 2014 yı­lında trafiğe tescil edilecek tehlikeli madde taşıyan araçlar, ADR Uygunluk Belgesi'ne sahip araçlar olmak zorun­dadırlar. Durumları ADR'ye uygun ol­mayan mevcut araçlar ise ülke içerisin­de taşıma yapmak kaydıyla, Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre ta­şıt uygunluk belgesini almak zorunda­dır. Bu iş ve işlemlerin ülkemizde yapı­labilmesi için bu hususta yetkili otori­te olan 6 Mart 2013 tarihinde Türk Standartları Ensti­tüsü (TSE) yetkilendirilmiştir. TSE ko­nuyla ilgili altyapısını tamamlayıp 1 Temmuz 2013 tarihi itibarıyla belgelen­dirme işlemlerine başlamıştır. Ayrıca, bu anlaşma ve sözleşmelerin 6. bölüm­de zikredilen taşınabilir basınçlı kaplar ile konteynerlerin test edilip, belgelen­dirilmesi için 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren Türk Loydu İktisadi İşletme­si yetkilendirilmiştir.Yönetmelik, tehlikeli maddelerin, üretilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması, taşınması, depolanması, kullanılması ve piyasaya sürülmesinin özel koşullarla gerçekleşmesini kurallara bağlamıştır.Bu maddeleri üreten taşımacılığım yapan firmaların uluslararası çeşitli standartlara ve kurallara uymaları gerekmektedir.Bu zorunlu­lar ve standart kurallar karayollarında ADR, demiryollarında RID, denizyollarında IMDG (İMO), havayollarında T1s (IATA/ ICAO), içsular ve kanallarda ADN /ADNR standartları olarak belirlenmiştir. ADR Yönetmeliği'nin amacı, BM tavsiyelerine (UN Recommendations) dayanarak tehlikeli atıklar da­hil olmak üzere, tehlikeli ürünlerin sınıflandırılması, paketlenmesi, eti­ketlenmesi ve test edilmesiyle ilgi­li olan hükümlerin, diğer taşıma tür­leri ile uyumlu bir şekilde ortaya konması, karayollarında tehlikeli madde taşıyan araçların yapımı, do­nanımı ve işleyişine yönelik koşulla­rın ortaya konması ve ilgili yüküm­lülükler sayesinde kaza hata riskini en aza indirmektir.Bu kapsamda tehlikeli madde ta­şınması sırasında uyulması gereken kuralların sayısı artacak ve uluslara­rası karayolu taşımacılığında uygu­lanan kurallar, Türkiye kapsamında yurtiçi ve şehir içi taşımalarda da uy­gulamaya alınacaktır. Araçların park etmeleri, güzergahla­rı, tünel ve köprü geçişleri, ambalaj­ları, taşıyacak araçların özellikleri vb. birçok özellikleri gündelik yaşamı­mızın bir parçası haline gelmekte, per­sonel ve sürücülerin eğitimi, mevcut tankların değişimi, araç ekipmanları­nın değişimi ve ambalaj malzemeleri ile ilgili yapılması gerekenler sürecin en önemli konularının başında bulunmaktadır. Hizmet alınan lojistik firmala­rının yönetmelik kapsamında ihtiyaç duyulan yatırımları, görevleri yapması ve bu çerçevede ilgili bakanlık­lardan gerekli izinleri almaları,güvenli ve emniyetli bir lojistik hizmet için gerekli hale gelmektedir.ADR Yönetmeliği'nin 1 Ocak 2014'te başla­ması, taşımacılıkta istenilen standartların yakalanması açısından son dere­ce önemli. Bu kapsamda alınması zo­runlu olan eğitimler ve yetki belgele­ri tehlikeli maddelerin insan sağlığı­na ve çevreye zarar vermeden güven­li bir şekilde karayoluyla taşınmasını sağlayacak. ADR Yönetmeliği'ni, teh­likeli maddelerin taşınması sürecinde yer alan göndericilerin, alıcıların, dol­duranların,  yükleyenlerin, boşaltan­ların, ambalajlayanların, taşımacıla­rın ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü aracın operatör veya sürücüle­rinin sorumluluk, yükümlülük ve ça­lışma koşullarının belirlenmesi açı­sından çok önemli bir başlangıç olarak algılanmakla birlikte, bu alanda tüm lojistik aşamaları modlan kapsayacak ve çerçevesini çize­cek bir “Lojistikte Tehlikeli Madde Taşıma Kanunun” hazırlanması ilgili çevrelerce önerilmektedir.Bu kurallara uymayanların hakkında söz konusu yönetmeliğin 28. maddesine göre idari para cezaları ve 30. maddesine göre de uyarma cezaları uygulanacaktır. İdari para cezasını yanında, eylemin başka bir suç teşkil etmesi halinde, 28. maddede belirtilen idari para cezası, diğer kanunlardaki suçların takibine ve cezaların uygulanmasına, Kanunda ve bu Yönetmelikte düzenlenen uyarma, geçici durdurma ve iptal gibi idari müeyyidelerin uygulanmasına engel teşkil etmez.Bakanlıkça bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket ettiği tespit edilen; gönderen, taşımacı, alıcı, yükleyen, paketleyen, boşaltan, dolduran, taşıt sürücüsü ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecilerine ilişkin olarak; uyarma cezaları verilir.Yönetmeliğe göre kaldırılmayan uyarmaların toplam sayısı elliye ulaşanların faaliyetleri durdurulur. Yapılan bütün faaliyet durdurma işlemleri, faaliyet durdurma işleminin ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün sonra yürürlüğe girer.Bu yönetmelik, gönderenlerin, paketleyenlerin, yükleyenlerin, dolduranların, boşaltanların, alıcıların ve tank-konteynır/taşınabilir tank işletmecileri de kapsamaktadır, dolayısı ile bu meslek gurubunda bulunanların faaliyetleri, Bakanlığın ilgili valiliğe yazdığı bildirimin ulaştığı tarihten itibaren en geç yirmi gün içinde valilikçe otuz gün süreyle durdurulur.Faaliyeti durdurulanlar, faaliyet durdurma işleminin kesinleşmesinden sonra ödemede bulunmak istemeleri halinde, her uyarma için iki katı ücret alınarak uyarmalar kaldırılır ve faaliyet durdurma işlemi uygulanmaz.Bu Yönetmeliğe göre verilen ve kaldırılmayan uyarmaların toplam sayısı elliye ulaşan sürücülerin ADR Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC 5) en geç yirmi gün içinde Bakanlıkça otuz gün süreyle geri alınır. Bu durumdaki sürücülerin ADR Sürücü Eğitim Sertifikasını verilen sürede Bakanlığa teslim etmemeleri halinde, söz konusu belgeleri iptal edilir ve bir yıl geçmedikçe yenisi düzenlenmez.Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri gerçekleştiren işletmelerin, ADR Bölüm 1.8.3’te yer alan hükümlere göre tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alması zorunludur. Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi, sınavı, yetkilendirilmesi, görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir.Yetki belgesi sahipleri tehlikeli madde taşıyan taşıtlarına, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmak zorundadır.Taşıt belgelerinde kayıtlı öz mal ve sözleşmeli tüm taşıtlar için Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmayan yetki belgesi sahipleri, tehlikeli madde taşımacılığı yapamaz.Denetimler sırasında birinci fıkrada belirtilen sigortanın yapılmadığı tespit edilirse, taşımanın başlamış olması halinde, taşımanın devamına en yakın yerleşim noktasına kadar izin verilir.Yönetmelik, başta ADR’nin son ekleri olmak üzere ilgili uluslararası anlaşmalar ve standartlardaki değişmeler dikkate alınarak güncel tutulur.Taşımacılık yetki belgesi sahipleri, faaliyet raporlarını Bakanlıkça belirlenen usule göre göndermek zorundadır.Tehlikeli madde taşıyan bir karayolu taşıtının, taşıma zinciri içinde kalkış ve varış noktaları arasında denizyolu, iç suyolu veya demir yolunu kullanması halinde; taşımacı kısmen kullandığı bu diğer taşıma türlerinin kullanımı esnasında o türe ait tehlikeli madde taşımacılığı mevzuatına uymak zorundadır.Taşıt Uygunluk Belgesi hakkında düzenlemeADR Bölüm 3.2 Tablo A’da yer alan tehlikeli maddelerin yurt içindeki taşınmasında kullanılan ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli ve Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtlardan;a) 2006-2013 model taşıtlar 31/12/2014 tarihine kadar,b) 1996-2005 model taşıtlar 31/12/2015 tarihine kadar,c) 1986-1995 model taşıtlar 31/12/2016 tarihine kadar,ç) 1985 model ve öncesi taşıtlar 31/12/2017 tarihine kadar,Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre Bakanlıktan veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan taşıt uygunluk belgesini almak zorundadırlar. Av. Egemen Gürsel ANKARALIegemeng@superonline.com.tregemen@ankarali.av.trANKARALI HUKUK BÜROSUValikonağı Cad. Süleyman Nazif Sok. Berkin Apt. NO.11/2 NİŞANTAŞI-İSTANBUL0 212 2252275-0212 2254783