Yurtiçi nakliye ATP’ye hazır mı?

Yurtiçi nakliye ATP’ye hazır mı?

ÖZEL RÖPORTAJ - Türkiye’nin ilk ATP Uzmanı Emrah Deniz: “ATP kapsamındaki ürünler yapıları itibari ile soğuk zincir ile taşınmak zorunda olduklarından zaten soğuk zincir ile taşınıyorlar. Özellikle pandemi ile birlikte artan kargo hareketleri ile birlikte evlere gıda siparişlerini taşımak için çok fazla soğuk zincir araç hizmete girdi ve artık nihai tüketiciler bile soğuk zincirin önemini biliyorlar. Bu açıdan baktığımızda Türkiye ATP’ye hazır fakat belgelendirme eksiği var"

Bozulabilir gıda ürünlerinin uygun sıcaklıkta ve doğru zamanda depolanması ve taşınması önemli bir konu. Peki ne yapmalıyız? Tüm bozulabilir ürünleri ATP konvansiyonu kurallarına göre depolamalı ve taşımalıyız. 2012 yılında Türkiye, uluslararası nakliyede yani ihracat ürünlerinde ATP’yi devreye aldı. Şimdi de ulusal nakliyede ATP devreye girdi. Ancak üç yıllık bir geçiş süreci var.

ATP nedir, hangi ürünler ATP’ye girmektedir, ulusal nakliyede süreç nasıl işleyecek ve bu konu kaç aracı yakından ilgilendiriyor gibi soruların cevaplarını işin uzmanına sorduk. yesillojistikciler.com olarak Türkiye’nin ilk ATP Uzmanı ve aynı zamanda Mersin merkezli Erman Group’un genel müdürlüğünü yapan Emrah Deniz’e sorularımıza yönelttik. İşte ATP Uzmanı Emrah Deniz’in sorularımıza verdiği cevaplar…

“TÜRKİYE’DE ATP 10 MAYIS 2012’DE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ”

Nedir bu ATP? İlk nerede ortaya çıkıyor? Türkiye’de ilk ne zaman uygulamaya konuyor?

Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana ilişkin Anlaşma (ATP) 1 Eylül 1970 tarihinde Cenevre’de imzalanarak 21 Kasım 1976 tarihinde yürürlüğe giriyor. ATP antlaşmasında bozulabilir malların taşınmasındaki gereklilikler detaylı bir şekilde anlatılır. Bu antlaşmayla bozulabilir gıda maddeleri taşımacılığı incelenebilir, test edilebilir ve belirli standartlara tabi oldu.

ATP Anlaşması “Çabuk Bozulan Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığını ve bu Taşımada Kullanılacak Özel Ekipmanları Düzenleyen Konvansiyon”a verilen kısa isimdir. Fransızcası " ACCORD Relatif AUX Transport Internationaux de Denrees Périssables Et Aux Engins Speciaux À Utilis Pour Ces Transports” olan anlaşmanın ilgili kelimelerinin baş harfleri kullanılarak ATP kısaltması oluşturulmuştur. Anlaşmanın İngilizcesi ise “Agreement On International Transports Of Perishable Foodstuffs and On Special Equipment To Be Used For Such Transport’dur.

Türkiye’de ise 6298 sayılı "Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun" 10 Mayıs 2012 tarihli Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Türkiyede şu an ATP uygulamasında ne konumda?

6298 sayılı "Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun" 10 Mayıs 2012 tarihli Resmî Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini az önce belirtmiştim. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ATP kapsamındaki test, onay ve belgelendirme (sertifikasyon) işlemlerini yapmak üzere 20 Ekim 2016 tarihli bir Protokol ile Türk Standartlar Enstitüsü’nü (TSE) yetkilendirdi. Sertifikasyon işlemleri 15 Mayıs 2017 tarihinde başladı.

Uluslararası taşımalarda, nihai varış noktası ATP’ye taraf ise ve taşınan ürün ATP kapsamında ise ATP uygulanıyor. Bu bağlamda Türkiye’ye yapılan taşımalarda ATP gerekli. ATP; karayolu ve demiryolu taşımacılığında uygulanıyor. Ayrıca karayolu ve demiryolu taşımacılığından önce, sonra veya bunların arasında aktarmasız olarak yapılacak 150 km’den kısa denizyolu taşımacılıklarını kapsıyor.

Son olarak Türkiye’de; Bozulabilir Gıda Maddelerinin Taşımacılığında Kullanılacak Özel Ekipmanlar Hakkında Yönetmelik (ATP) 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle devreye alındı.

“ULUSLARARASI NAKLİYEDE TÜM ARAÇLARIMIZ ATP BELGELİ”

Bozulabilir gıda maddelerinin ulusal nakliyede uygulamaya konmasında üç yıllık bir geçiş süreci var. Bu geçiş süreci boyunca belgelendirme konusunda nasıl bir yol izlenecek, izlenmeli?

Öncelikle şunu belirtmek isterim. Uluslararası nakliyede Avrupa ülkeleri ATP kurallarını uyguladıklarından ve denetimleri olduğundan bu güzergahta çalışan tüm araçlarımız ATP belgeli. Uluslararasında kullanılmakta olan treylerlerimizin çoğu da ATP belgeli üreticilerden alındığından çok hızlı bir şekilde ATP belgesi edinebilir, fakat yurt içinde çalışan araçlarımızın çoğu buna hazır değil. Bu yüzden bakanlık bu araçlara geçici olarak BTB belgesi verecek. 3 yıllık geçiş sürecinde mevcut araçlar da BTB belgesi ile donatıldığından belgesiz araç kalmayacak.

Yeni kanun ATP kapsamında taşınan bütün ürünleri kapsamaktadır, dolayısı ile de bu taşımacılığı yapan tüm nakliyecileri kapsamaktadır. Bu ürünler halihazırda da zorunluluk olmamasına rağmen soğuk zincir ile taşınan ürünlerdir, fakat ATP/BTB bu araçları sınıflandırıp belgelendirerek ülkemizdeki taşımacılık kalitesini bir üst seviyeye taşıyacak.

ATP genel bir araç sınıflandırması olarak diğer bakanlıkların çıkaracağı kanunlar da atıfta bulunularak kullanılabilir. Ticaret bakanlığı da çıkardığı “Sebze ve Meyvelerin Toptan ve Perakende Ticaretinde Uyulması Gereken Standartlar Hakkında Tebliğ” ile birlikte bu belgeyi zorunlu kıldı. Benzer uygulama Sağlık Bakanlığı ve Tarım Bakanlığında da yapılabilir.

“40 BİN ARAÇ BELGELENDİRİLECEK”

1 Ocak’ta yürürlüğe giren Bozulabilir Gıda Maddelerinin Taşımacılığında Kullanılacak Özel Ekipmanlar Hakkında Yönetmelik (ATP) yurtiçinde kaç aracı etkiliyor ve bu araçlara ne tür disiplinler getiriyor, getirecek?

Yeni yasa ile Türkiye’de kayıtlı en az 40 bin aracın belgelendirmesinin yapılması gerekecek. Bahse konu araçlar halihazırda soğutucu ekipmana sahiptirler fakat belgelendirme ile birlikte taşıtanlar da araçların kalitesinden emin olacaklar.

BELGE ÜCRETİ

Yurtiçi ATP belgesi almak isteyenler ne kadar belge ücreti ödeyecek?

Aracına belge almak isteyen nakliyeciler bakanlığın yetkilendirdiği TSE ATP Muayene merkezlerine giderek ATP veya BTB belgelerini alabilecekler. 2022 yılı için Belge ücreti : 2136TL + KDV.

“TÜRKİYE ATP’YE HAZIR AMA BELGELENDİRME EKSİĞİ VAR”

Türkiye yurtiçi nakliyesi ATPye sizce hazır mı?

ATP kapsamındaki ürünler yapıları itibari ile soğuk zincir ile taşınmak zorunda olduklarından zaten soğuk zincir ile taşınıyorlar. Özellikle pandemi ile birlikte artan kargo hareketleri ile birlikte evlere gıda siparişlerini taşımak için çok fazla soğuk zincir araç hizmete girdi ve artık nihai tüketiciler bile soğuk zincirin önemini biliyorlar. Bu açıdan baktığımızda Türkiye ATP’ye hazır fakat belgelendirme eksiği var bu da yoğun bir çalışma ile geçiş sürecinde tamamlanabilir.

ATP ve BTB uygulamaları ve belgeleri en çok taşımacıları bağlar durumda. Uluslararası taşımalarda tüm taşımacılar zaten yürürlükte olan ATP’ye taşıma yaptıkları ülkelerin ATP üyesi olması ve denetim yapması durumunda sıkı şekilde uymaktadırlar.  Fakat yaş meyve ve sebzeler ATP kapsamı dışında olduğundan bu konuda bir uyum göstermeleri gerekmemektedir. Ancak uluslararası taşımacılar daha önceden de belirtildiği üzere filolarında bulunan TIR’ları itibarı ile ATP mevzuatına geçiş için hazırdırlar.

Yurt içi taşımacılık göz önünde bulundurulduğunda hâlihazırda yaş meyve ve sebzeler soğuk zincir ile taşınmadığından bütün yaş meyve ve sebzelerin kapsama alınması durumunda mevcut araç filosu asla yeterli olmayacaktır. Yaş meyve ve sebzelerin kademeli olarak kapsama alınmaması ise büyük bir kaosa sebebiyet verecektir. Çünkü şu anda Türkiye’deki YMS (yaş meyve sebze) taşımalarının çok küçük bir kısmı frigorifik araçlarla yapılmaktadır. Bu değişim bütün nakliyecileri yeni yatırım yapmaya zorlayacak ve dolayısı ile navlun fiyatlarında artışa sebebiyet verecektir. Bu yatırımlar komple yeni frigorifik araç yaptırımı olabileceği gibi mevcut araçlarının sadece üstyapısını frigorifik kasalarla değiştirmek ile de olabilecektir.

atp.jpg

İŞTE ATP’YE TARAF OLAN ÜLKELER

ATP’ye 52 devlet taraftır. Bu devletler şunlardır: Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Monako, Karadağ, Fas, Hollanda, K. Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Moldova, Romanya, Rusya Federasyonu, San Marino, Suudi Arabistan, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, Tacikistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, ABD ve Özbekistan, İran, Ermenistan

Ayrıca Türkiye’nin komşularından sadece Suriye ve Irak ATP’ye taraf değil. İran ve Ermenistan çok kısa süre önce taraf oldu.

 

emrah-deniz-atp-01.jpg

EMRAH DENİZ KİMDİR?

1982 doğumlu Emrah Deniz, 2004 yılında Sabancı Üniversitesi Mekatronik Yüksek Mühendisliğinde mezun olduktan sonra Hollanda Twente Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamladı. Ayrıca Mersin Üniversitesi’nde de Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetimi üzerine yüksek lisans yapan Emrah Deniz, Mersin merkezli Erman Group’un genel müdürüdür. Grup şirketlerinden Erman Lojistik, Avrupa ülkelerine uluslararası frigorifik taşımacılık, soğuk hava depoculuğu, yaş meyve ve sebze ihracatı yapmaktadır. Yine Erman Group’a ait Erman Ticari Araçlar bünyesinde ise ATP&ADR Muayene İstasyonu ve  Renault Trucks Bayiliği, Krone ve Kaesbohrer Yetkili servisliği hizmetleri verilmektedir. Emrah Deniz, 2011 yılında Türkiye'deki ilk ATP muayene istasyonunu Alman DNVGL firması ile kurmuştur.  Türkiye'nin ilk ATP Uzmanı unvanına da sahip olan Emrah Deniz, ayrıca ilk TSE yetkili ATP muayene merkezini de 2017'de kurdu.

 

Etiketler :