KATAR KRİZİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Önceki gün Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Yemen ve Libya Katar ile olan tüm siyasi ve ekonomik ilişkilerini kesti. Tek ortak sınır kapısına sahip olan Suudi Arabistan kara sınır kapılarını kapattı. Bu ülkelerin tümü de Katar uçaklarına kendi hava sahalarını ve deniz limanlarını kapattı. Katar’ın diplomatlarına da ülkelerini terk etmeleri için 48 saat süre tanındı. Katar vatandaşlarına tanınan ülkelerini terk süresi ise 14 gün olarak belirlendi. Katar’a ambargo kararı alan bu ülkeler ve özellikle Suudi Arabistan Katar’ın bazı terör gruplarına maddi destek sağladığı ve İran’la işbirliği yaptığı iddialarını gündeme getiriyordu.

Karara gerekçe olarak “Katar’ın terörizme destek vermesi” gösteriliyor. Katar’ın İran’la işbirliği sağlayarak, El Kaide, DAEŞ ve Müslüman Kardeşler’e maddi destek sağladığı iddia ediliyor. Katar Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada diplomatik ilişkilerin kesilmesi kararının şaşkınlıkla karşılandığı ve iddiaların “dayanağı olmayan suçlamalar” ifade ediliyor.

Ambargo kararının Katar’la çok sıkı ekonomik ilişkileri olan Türkiye’yi de derinden etkileyeceği kuşkusuz. Bu ülkelere yük taşıyan gemi, uçak ve TIR kamyonlarının hangi güzergahları izleyeceği, uzayan güzergahların nasıl ilave bir maliyet getireceği tartışılıyor. Özellikle karayolu taşımacıları Suudi Arabistan dışında Katar’a başka bir güzergah üzerinden yük taşıma olanağına sahip değil. Onlar için yeni bir belirsizlik dönemi başladı bile.

Olaylar böyle gelişince insan ister istemez kendisine soruyor: “Uluslararası karayolu taşımacısı olmak için Türkiye’den daha zor bir coğrafyaya sahip ülke var mı acaba” diye.

Bir Alman nakliyecisi olduğunuzu düşünün, taşıma yapacağınız komşu ülkeler şunlar: Kuzeyde Danimarka, doğuda Polonya ve Çek Cumhuriyeti, güneyde Avusturya ve İsviçre, batıda Fransa, Lüksemburg, Belçika ve Hollanda. Tam bir istikrar adası.

Bir de Türkiye’nin komşularına bakalım: batıda Bulgaristan ve Yunanistan, doğuda Gürcistan, Ermenistan ve İran, güneyde Irak ve Suriye. Tam bir istikrarsızlık bölgesi. Bir de ikinci halka komşulara da bakarsanız Afganistan’dan başlar, Suudi Arabistan’dan geçer Mısır’a sıçrar, eski Yugoslavya’ya kadar uzanırsınız.

Hiç kitap defter karıştırmadan son 30 yılda bölgemizde yaşanan ve karayolu taşımacılığını olumsuz yönde etkileyen bölgesel sorunları gözümüzün önünden şöyle geçirebiliriz:

İran – Irak Savaşı
Mısır – İsrail çatışmaları
Irak’ın Kuveyt’i işgali
Irak’a birinci ABD müdahalesi
Irak’a ikinci ABD müdahalesi ve ülkenin işgali
Ermenistan’ın Karabağ’ı işgali
Gürcistan’ın Ahbazya sorunu ve Rusya’nın müdahalesi
Yugoslavya’nın dağılması
Bosna katliamı
Yunanistan – Makedonya gerginliği
Mısır’da askeri darbe ile yapılan yönetim değişikliği
Mavi Marmara olayı ve Türkiye – İsrail gerginliği
Suriye iç savaşı
DAEŞ tehdidi
Türkiye’nin güneydoğu bölgesinde yaşanan PKK terörü
Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’de süregelen toprak kavgaları

Atladığım başka büyük olaylar da yaşandığından eminim. Ancak bu kadarı bile nasıl bir istikrarsız bölgede yaşadığımızı göstermeye yeterli olur sanırım. İsterseniz, bu olayların Türk kara nakliyecisinin sırtına ne gibi yükler yüklediğine ilişkin örnekleri de birkaç başlık halinde verelim:

TIR kamyon sürücülerinin öldürülmesi
TIR kamyon sürücülerinin rehin alınması
TIR kamyonlarına roketle saldırı
TIR kamyonlarının ve yüklerinin yakılması
TIR kamyonlarının yüklerine el konulması
Dönemsel kara sınır kapılarının kapatılması
Kara sınır kapılarında uzayan kuyruklar
Sürücü vizesi temininin çok zorlaşması
Yol güvenliği yok diye sınır kapılarında varış ülkesi araçlarına yük aktarılması

Tablo bu olunca, insan aynı soruyu kendisine tekrar sormaktan alıkoyamıyor: “Uluslararası karayolu taşımacısı olmak için Türkiye’den daha zor bir coğrafyaya sahip ülke var mı acaba?” Bunca istikrarsızlığın yaşandığı bir bölgede, inatla “uluslararası taşımacılık yapmayı başaracağım” diye çırpınan Türk karayolu nakliyecilerimizin önünde şapka çıkarmaktan başka bir şey kalmıyor bize.