Depolama süreçleri genel olarak beş aşamada incelenmektedir. Bu aşamalar: (1) mal kabul süreci, (2) malların depo içerisinde taşınması süreci, (3) istifleme süreci, (4) sipariş toplama süreci ve son olarak (5) malların depodan sevkiyatı süreci olarak gerçekleşmektedir.

a)      Mal Kabul Süreci: Malların depolama alanına etkin bir şekilde kabulü esnasında ardışık olarak 10 adımın söz konusu olduğu belirtilmektedir. Bu adımların hepsi her durumda gerekli değildir; ancak tüm bu adımlar malların depolama alanına kabulü esnasında yapılan plan ve programlarda önemle dikkate alınmalıdır. Bu adımlar aşağıda belirtildiği gibidir;

                        (1) Yükün taşındığı araç şoförü depo görevlileri ile iletişime geçmekte ve

                        kendilerinden randevu alarak yük hakkında bilgi vermektedir.

                        (2) Depoda görevli olan kişi veya kişiler randevusu alınmış olan malın

doğru mal olup olmadığını sistemden kontrol etmekte ve buna göre işlemleri gerçekleştirmektedir.

(3) Malın taşındığı araç, depolama alanın geldiği anda kendisine belirtilen yükleme/boşaltma rampasını kullanmaktadır.

                        (4) Araç güvenli bir şekilde rampaya yanaşmaktadır.

                        (5) Taşıyıcının huzurunda aracın kapakları açılmaktadır.

(6) Depolama alanına malların girişinin yapılması durumu sıkı bir şekilde kontrol edilmekte ve malın durumuna göre red veya kabul kararı verilmektedir.

(7) Birimleştirilmiş olan malların araçtan boşaltılması işlemi yapılmaktadır.

(8) Ambalajlı ve paketli olan ürünlerin araçtan indirilmesi gerçekleşirken, ambalajı bozulmuş olan ürünler araçtan indirilmemektedir.

(9) Depo içerisine alınmayan mallar belli bir yerde tekrar son kez hesaplanması ve kontrol edilmesi için toplanmaktadır.

(10) Araçtan indirilen mallar kendileri için belirtilmiş olan yerlere istiflenmektedir.

b)      Malların Depo İçerisinde Taşınması Süreci: Malların depolama alanına kabulü aşamasından sonra söz konusu malların uygun görülen istifleme yerlerine taşınması süreci gerçekleşmektedir. Depolama alanı içerisinde malların istiflenmesi gereken yerlere taşınması işlemi genellikle forklift, transpalet v.b.  araçlarla yapılmaktadır.                              

c)      İstifleme Süreci: İstifleme işlemi, depo faaliyetleri arasındaki en temel faaliyet grubunu oluşturmaktadır. İstifleme, malların belli bir yerde talep edilinceye kadar bekletilmesi, tutulması anlamlarına gelmektedir. Malların özelliklerinin farklı olmasına göre, istif alanlarının kullanımı da farklılaşmaktadır. İstifleme alanları genel olarak malların korunduğu alan ve siparişlerin toplandığı alan olmak üzere iki bölüme ayrılmaktadır. Söz konusu durum, depo alanı içerisindeki operasyonlara yardımcı olmakta, hareketi azaltmakta ve mallara ilişkin talep ve depoya kabul edilen her birim malın hesabı gibi konuların da gerçekleştirilmesine olanak vermektedir. İstiflenmiş olan malların farklı bölümlere dağıtımı yapılmakta ve bu dağıtımı yapılan malların kolaylıkla belli prosedürler altında hesaplanması yapılabilmektedir.

d)     Toplama ve Yeniden Tedarik Etme Süreci: Malların depolandıkları bölümden hareketini ifade etmektedir. Bu işlem fiziksel (manuel, forklift vb.) olabileceği gibi kısmen veya tamamen otomatik (asansör, mobil raf vb.) olarak da gerçekleştirilebilir. Bölümlerinden alınan eşyaların kalite kontrol testleri yapılarak hatalı olanlar ayrıştırılır. Başarılı bir sipariş toplama sürecinde;

(1) fazla sayıda müşterinin fazla miktardaki taleplerini karşılamaya,

(2) değer yaratılabilmesi açısından etkin bir maliyet yaratılabilmesi için modern sipariş toplama sistemlerinin depo bünyesinde bulunmasına,

(3) uygun kalite seviyelerinin yaratılabilmesi için etkin materyal kontrol sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.

e)      Depodan Tahliye Süreci: Depolama konusunda yetkili olan kişilerin görüşlerine göre siparişlerin toplanması ve malların depodan sevkiyatı işlemleri, mal kabul işlemlerine göre nispeten daha fazla dikkat gerektiren emek-yoğun işlemler olarak kabul edilmektedir. Malların depodan sevkiyatı öncesinde tüm sevk edilecek mallara ilişkin belgeler hazırlanmakta ve sevk edilecek olan mallar paketleme bölümüne alınmaktadır. Daha sonra da malların herhangi bir hasara uğrayıp uğramadığı incelenmektedir.

Prof.Dr. Okan TUNA

Dokuz Eylül Üniversitesi  DETTO Koordinatörü

Dokuz Eylul Technology Transfer Office Coordinator otuna@deu.edu.tr