Yerli karayolu taşıma şirketlerinin öteden beri yüksek sesle dile getirdikleri bir şikayetleri vardı: “Biz köprülerden geçerken fahiş geçiş ücretleri ödüyoruz, yabancı plakalı araçlar ödemiyor. Biz otobanlara para ödüyoruz, yabancı plakalı araçlar ödemiyor. Haksız rekabete neden olan bu soruna acilen çözüm bulmak lazım” deniliyordu.

Konunun çözüme kavuşturulması için Ulaştırma, Maliye, İçişleri ve Gümrük Bakanlıklarının eşgüdüm içinde yasal düzenleme yapması gerekiyordu. Konuyla ilgili ilk olarak Ulaştırma Bakanlığı 17 Şubat 2017 tarihinde bir Yönetmelik yayımladı. “Ücretli Karayollarında Yabancı Plakalı Araçlara Ait Geçiş Ücretleri ve İdari Para Cezalarının Tahsiline İlişkin Yönetmelik” hükümlerine göre, Emniyet Genel Müdürlüğü trafik idari para cezasına ilişkin tutanakların bilgilerini anlık olarak kesinleşme şartı aranılmadan Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılacak ve bu bilgilere dayanılarak Maliye Bakanlığına bağlı muhasebe birimleri ve bu birimlere bağlı muhasebe yetkilisi mutemetlerine, vergi dairelerine ve Gelir İdaresi Başkanlığınca yetkilendirilen banka veya PTT şubelerine ödeme yapılabilecek idi.  Gümrük, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları arasında imzalanacak bir protokol ile bilgilerin elektronik yolla nasıl aktarılacağı belirlenecekti.

Yönetmeliğin yayımlanmasından itibaren bir yıl geçmesine karşın anılan protokol imzalanmamıştı. Nihayet 13.02.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Yabancı Plakalı Araçlara Verilen Trafik İdari Para Cezalarının Tahsiline İlişkin Yönetmelik” ile bu protokolün imzalandığı ve bakanlıklar arası işbirliğinin gerçekleştirildiği görülüyor.

İçişleri Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının birlikte yürüteceği Yönetmelik hükümlerine göre süreç şöyle işleyecek:

-Trafik ihlali yapan yabancı plakalı araç için trafik polisleri ceza tutanağı düzenleyecek.

-Kesilen para cezası sürücüye tebliğ edilecek. Sürücünün tebligatı kabul etmemesi halinde, Bu ceza Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre elektronik tebligat da dahil olmak üzere, işletmeye tebliğ edilecek.

-Trafiği tehlikeye düşürecek, engel olacak şekilde veya yasaklanmış yerlerde park etmiş yabancı plakalı araçlara veya trafik kural ve yasaklarına aykırı davranışları belirlenmiş bulunan, karayolları ağırlık kontrol mahallerinde işaret, ışık, ses veya görevlilerin ikazına rağmen tartı sistemine girmeden seyrine devam eden ve sürücüsü tespit edilemeyen yabancı plakalı araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenecek. Bu ceza da Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre elektronik tebligat da dahil olmak üzere, işletmeye tebliğ edilecek.

-Emniyet Genel Müdürlüğü trafik idari para cezasına ilişkin tutanakların bilgilerini anlık olarak, kesinleşme şartı aranılmadan Gelir İdaresi Başkanlığına aktaracak.

-Para cezası tutanağının düzenlendiği tarihi takip eden takvim yılının son günü bitimine kadar tebligat yapılmadığı takdirde idari yaptırım kararı (para cezası) düşmüş kabul edilerek sistem kayıtlarından silinecek.

-Tebliğ edilerek kesinleşmiş para cezaları Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilecek.

-Yabancı plakalı araçların sürücülerine ve plakalarına verilen trafik idari para cezaları, Maliye Bakanlığına bağlı muhasebe birimleri ve bu birimlere bağlı muhasebe yetkilisi mutemetlerine, vergi dairelerine ve Gelir İdaresi Başkanlığınca yetkilendirilen banka veya PTT şubelerine ödenebilecek.

-Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası ile Türkiye’ye giren ve tescil edilecek araçların trafik cezaları tahsil edilmeden tescil işlemi yapılmayacak.

-Ülkeyi terk etmek üzere sınır kapılarına gelen yabancı plakalı araçlara ilişkin, sistemde tahsil edilmemiş trafik idari para cezası görünmesi halinde, trafik idari para cezası ödenmeden araçların ülkeyi terk etmesine gümrük görevlileri izin vermeyecek.

-Yabancı plakalı araç sürücüsünün, “ben bu cezayı ödemiştim, ama makbuzu kaybettim” şeklindeki iddialarını kontrol edebilmek amacıyla, sınır kapılarındaki gümrük görevlileri, Gelir İdaresi Başkanlığının veri tabanı üzerinden gerekli sorgulamaları yapabilecek.

Sektörün uzun süreden beri beklediği bu düzenlemenin sonunda yürürlüğe girmiş olması memnuniyet verici. Umarım, uygulama güçlükleri yaratan yeni bürokratik dirençlerle karşı karşıya kalınmaz.

Cahit Soysal/csoysal@uysen.com