Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de otomotiv sektörünün şu anki en önemli konusu: Çip Krizi. Birçok otomotiv fabrikası çip bulamadığı için üretimlerine dönem dönem ara vermek zorunda kalıyor. Öyle ki; çip krizinden dolayı sıfır araç bulmak oldukça zorlaştı. Bunun yanında otomotivde fiyatlar da artmaya başladı. Sıfır aracın bulunamaması ikinci el araçların fiyatlarında da artışlara neden oluyor. Sadece otomobilde değil, hafif ve ağır ticari araçlarda da çip krizinin etkisi var. Çip krizinin yakın zamanda bitmesi zor görünüyor. yesillojistikciler.com olarak çip krizi ne zaman başladı, ne zaman biter, otomotiv sektörüne etkisi ne boyutta oldu, oluyor… gibi soruların cevabını aradık. Türkiye otomotiv sanayiine yön veren 14 büyük üyesiyle sektörün çatı kuruluşu olan Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün “Çip Krizi” ile ilgili sorularımızı cevaplandırdı… İşte OSD Başkanı Haydar Yenigün’ün sorularımıza verdiği cevaplar…

MİKROÇİP TALEBİNDEKİ ARTIŞ, TEDARİK SÜRECİNDE DARBOĞAZ YAŞANMASINA SEBEP OLDU

1-Çip krizi ne zaman ve neden başladı?

Pandemi tüm dünyayı etkilediği gibi otomotiv sanayiini de özellikle tedarik zinciri açısından fazlasıyla etkiledi. Sosyal hayattaki kısıtlamalar ile tüketici elektroniğinde yaşanan ciddi talep artışı ve otomotiv sanayinin talep öngörülerinin beklenenin üzerinde gerçekleşmesi ile küresel olarak mikroçip talebindeki artış, tedarik sürecinde darboğaz yaşanmasına sebep oldu. Bunlara ek olarak önemli çip üreticilerinin tesislerinde çıkan yangınlar, önemli çip üreticilerinin bulunduğu lokasyonlardaki doğal afetler; Tayvan’da yaşanan kuraklık, Amerika’daki soğuk hava koşulları, Japonya’da deprem ve pandemi sebebiyle halen bazı mikroçip üreticilerinin üretimlerine dönem dönem ara veriyor olmaları gibi birçok neden krizin daha da büyümesine neden oldu.

2-Hangi ülkeler otomotiv sektörü için çip üretiyor?

Küresel mikroçip üretim kapasitesinin 4’te 3’ü Uzak Doğu ülkelerinde yer alıyor. Şu an küresel yarı iletken kapasitesinin %12’sini ABD, %9’unu Avrupa ve %15’ini Çin oluşturuyor.

MİKROÇİP TEDARİKİ KAYNAKLI DURUŞLAR VE YAVAŞLAMALAR NEDENİYLE ÜRETİLEMEYEN ARAÇ SAYISI 10 MİLYON ADEDİN ÜZERİNDE

3-Çip krizi ne zaman biter? Çip krizinden dolayı dünya otomotiv sektörünün zararı nedir?

Otomotiv fabrikalarının küresel olarak duyurduğu mikroçip tedariki kaynaklı duruşlar ve yavaşlamalar nedeniyle şu ana kadar dünya genelinde üretilemeyen araç sayısı 10 milyon adedin üzerinde olduğu hesaplanıyor. Dünya geneline kıyasla ülkemizde bu sürecin çok daha başarılı yönetildiğini söyleyebiliriz ancak ülkemizde de mikroçip tedarik sorununun neden olduğu fabrika duruşları ve üretim tempo düşüşleri maalesef yıl başından bu yana yaşanılmaya devam ediyor.

Mikroçip otomotiv için önemli komponentlerden biri ve ürünlerimizin teknolojilerinin her geçen gün artması neticesinde daha da önemli hale geliyor. Bu yılın başındaki tabloya göre yılın 3. ve 4. çeyreğinde mikroçip tedarikinde rahatlama bekliyorduk ancak süreci zorlayıcı etkenler daha da arttı. Örneğin pandemi nedeniyle halen bazı ülkelerde karantina gerekliliği ile üretimlere ara veriliyor. Küresel öngörülere göre, 2022 yılının da benzer şekilde geçeceği, yeni yatırımların devreye girmesi ve yeni tesislerin açılması ile 2023 yılında tedarikte rahatlama olacağı tahmin ediliyor.

MİKROÇİP ÇOK ÖNEMLİ BİR GÜNDEM MADDESİ AMA OTOMOTİV SANAYİ İÇİN TEK KONU BU DEĞİL

4-Türkiye’de son iki yılda otomobillerde yaşanan fiyat artışında çip krizinin etkisinin oranı ne kadardır?

Pandemi ile birlikte sanayimiz mikroçip darboğazı ile mücadele etmenin yanısıra hammadde fiyatlarında ciddi artış, konteyner bulunurluğu ve fiyat artışı, limanlarda yaşanan aksaklıklar, şoför bulunurluğu gibi birçok tedarik zinciri sorununu eş zamanlı yönetmek üzere ciddi bir gayret içinde. Tedarik zinciri yönetiminde hem operasyonel hem de maliyet açısından olağanüstü süreçlerden geçiyoruz. Öte yandan makroekonomik veriler ve öngörülebilirlik de haliyle faaliyetlerimizi etkiliyor. Dolayısıyla, mikroçip çok önemli bir gündem maddesi ama otomotiv sanayi için tek konu bu değil. Pazar dinamiklerini değerlendirirken büyük resmi dikkate almak önemli.

5-Çip krizinden dolayı Türkiye otomotiv sektöründe istihdamda bir daralma yaşandı mı?

Otomotiv sanayiinin en kuvvetli yanlarından ve en önemli yatırımlarından olan nitelikli iş gücünü korumak her zaman birinci önceliğimiz. Gerek pandemi döneminde gerekse yaşadığımız tedarik zinciri sıkıntılarında da bu önceliğimiz değişmedi. Pandeminin zorlu koşullarını yaşadığımız geçen yıl istihdamımızı korumanın ötesinde yüzde 6 oranında arttırdık. Yetiştirilmesi zor ve yüksek nitelikte olan insan gücümüzü her zaman koruma gayesinde olduğumuzu söylemek isteriz.

6-Çip krizi otomotiv sektörü dışında hangi sektörleri tehdit ediyor?

Tüketici elektroniği ürünleri, beyaz eşya gibi birçok sektörü etkisi altına aldığını biliyoruz. Ama en çok otomotiv sektörünün etkilendiğini vurgulamak gerekir.

ÇİP KRİZİ OLMASAYDI…

7-Çip krizi olmasaydı Türkiye otomotiv sektöründe satış ve ihracatta ne oranda bir artış olurdu? Türkiye bu sorundan nasıl etkilendi?

Yaşanan küresel tedarik zinciri problemleri sebebiyle yıl sonu tahminlerimizi yılın ikinci yarısında revize etmek durumunda kaldık.  Ekim ayındaki 2021 yıl sonu üretim tahminimiz 1,02 – 1,09 milyon adet, ihracat tahminimiz 1,39-1,48 adet seviyesinde. Küresel üretimde 2022 yılında %3,7 artış beklenirken, ülkemiz otomotiv sanayi üretiminde %7-14 seviyesinde artış beklendiğini söyleyebiliriz. Bu açıdan değerlendirildiğinde dünya geneline göre daha iyi bir durumda olduğumuzu söylememiz mümkün.

2023 YILINDA TEDARİKTE RAHATLAMA OLACAĞI TAHMİN EDİLİYOR

8-Çip krizinin daha ne kadar süreceğini tahmin ediyorsunuz ?

Küresel belirsizlik ortamı ve üretim kayıplarının artarak devam ettiğini söyleyebiliriz. Küresel öngörülere göre, 2022 yılının da benzer şekilde geçeceğini... Yeni yatırımların devreye girmesi ve yeni tesislerin devreye girmesi ile 2023 yılında tedarikte rahatlama olacağı tahmin ediliyor.

9-Türkiye’de bir çip fabrikası kurulabilir mi? Örneğin bir otomobilde yaklaşık ne kadar çip kullanılıyor?

Çip gerek nitelik gerekse adet ihtiyacı olarak sektörlere göre farklılık gösteren bir komponent. Zaten başlı başına bir sektörün ürünü, otomotiv sanayiinin know-how olarak uzmanlığının dışında bir konu.  Ülkemizde bu konu ile ilgili bir takım gelişmeler duyuyoruz, ama bunun uzun soluklu bir süreç olduğunu dünyadaki yatırım açıklamalarında da görmek mümkün.

Bir otomobilde kullanılan çip sayısı, aracın teknik özelliği, donanımına göre oldukça farklılık gösteren bir konu. Bu nedenle yaklaşık bir rakam söylemek çok doğru olmayacaktır. Ancak araçların teknolojileri geliştikçe çip ihtiyacının da arttığı bir gerçek. Önümüzdeki dönemlerde de daha fazla ihtiyaç olacak.

10-En çok etkilenen ülkeler hangileri?

Kasım ayında AutoForecast Solutions’ın açıkladığı verilere göre, çip tedarikine bağlı üretim kayıpları üretim kapasitelerine göre oranlandığında, en fazla Avrupa ve Kuzey Amerika’nın etkilendiğini söyleyebiliriz. Adetsel olarak üretim kaybında ise sıralama Kuzey Amerika, Avrupa, Çin ve diğer Asya ülkeleri şeklinde.